ซีเอส ฟาร์ม 'บริหารยืดหยุ่น' ความจัดเจนของฟาร์มปลาเมืองสุพรรณ

"บางระกำ ลำพระยา บางปลา สองพี่น้อง บางปลาม้า เก้าห้อง ลอยละล่องขึ้นสุพรรณ"

แว่วเสียงร้องของคนเรือเมล์ วรรคทองจากวรรณกรรมเรื่อง ‘เจ้าพ่อ–เจ้าเมือง’ ผลงานเพชรน้ำเอกจากปลายปากของศิลปินแห่งชาติที่ใครก็รู้จัก ‘อาจินต์ ปัญจพรรค์’ ผู้บอกเล่าเรื่องราวแห่งสายน้ำและวิถีการเดินทางสัญจรระหว่างบางกอก แขวงนครไชยศรีและแขวงเมืองสุพรรณบุรี โดยมีแม่น้ำท่าจีนเป็นเส้นเลือดใหญ่

สุพรรณบุรีจึงเป็นจังหวัดที่มีน้ำท่าสมบูรณ์ เป็นแหล่งเกษตรกรรม และเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงพันธุ์ปลาน้ำจืด สร้างรายได้ให้คนในพื้นที่ซึ่งทำอาชีพประมงน้ำจืด  

จากข้อมูลในปี 2562 ระบุว่า สุพรรณบุรีมีพื้นที่ทำการประมงน้ำจืดเลี้ยงปลาในฟาร์มจำนวน 9,212 ฟาร์ม เลี้ยงกันมากแถบ อำเภอบางปลาม้า อำเภอสองพี่น้อง และอำเภอเมืองสุพรรณบุรี ซึ่งมีแนวเขตลำคลองหลายสาย สะดวกในเรื่องน้ำและการขนส่งสัญจร ทำให้สุพรรณบุรีเป็นศูนย์กลางในการขนส่งปลาน้ำจืดไปทั่วประเทศ 

ไม่พลาดทุกข้อมูล ข่าวสารที่น่าสนใจ อย่าลืมกดไลก์ Facebook bangkokbanksme  

‘คุณแชมป์-ธนัชธีธัช อภิญวัฒนานนท์’ เจ้าของธุรกิจ บริษัท ซีเอส ฟาร์ม สุพรรณบุรี จำกัด บอกว่า ดำเนินธุรกิจเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืด อาทิ ปลาดุก ปลาช่อน ปลาสวาย ซึ่งเป็นสัตว์เศรษฐกิจและเป็น Family Business ที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัยคุณพ่อ จากคนหนุ่มบ้านใกล้แม่น้ำที่พัฒนาคุณภาพการเลี้ยงปลาและพื้นที่มาเรื่อยๆ จากจุดเริ่มต้นของฟาร์มเพียง 20 ไร่เมื่อราว 30 ปีที่ผ่านมา ขณะที่ปัจจุบันนี้ขยายไปกว่า 400 ไร่หรือมีบ่อปลานับร้อยบ่อ

โดยภายในฟาร์มมีบ่อเลี้ยงปลาดุก ปลาสวาย ปลาช่อน ที่โตเร็ว เลี้ยงง่าย จับได้ครั้งละปริมาณมากๆ โดยมีพ่อค้ามารับซื้อหน้าฟาร์ม เนื่องจาก ซีเอส ฟาร์ม เป็นผู้เลี้ยงปลาที่มีบริการเลี้ยง การจับ เพื่อส่งขายทั่วประเทศ

“เราเน้นขยายบ่อเลี้ยงปลาให้มีขนาดใหญ่ เพื่อจะได้เลี้ยงปลาครั้งละมากๆ ขายทีละเยอะๆ ขณะเดียวกันก็มีการสร้างมาตรฐานบ่อปลาให้ได้คุณภาพ ลูกค้าเราก็เพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย” 

บ่อใหญ่ เลี้ยงหลายขนาด บริหารจัดการฟาร์ม

คุณธนัชธีธัช เล่าอีกว่า ปัญหาที่เจอในการเลี้ยงปลาคือ ผนังดินรอบบ่อมักเกิดการพังทลาย ทำให้บ่อปลาพัง ถมน้ำในบ่อให้ตื้น เลยต้องใช้หินก้อนใหญ่ๆ อัดเป็นผนังรอบบ่อปลาเพื่อป้องกันตลิ่งพัง แม้จะสิ้นเปลืองเงินลงทุนไปมาก แต่ก็ทำให้สามารถเลี้ยงปลาได้ทั้งปี โดยไม่ต้องหยุดพักซ่อมแซมบ่อ และด้วยการที่เป็นฟาร์มใหญ่ มีบ่อปลาหลายบ่อ และมีปลาหลายขนาด ทำให้สามารถบริหารจัดการฟาร์มปลาให้ผลผลิตออกสู่ตลาดได้อย่างต่อเนื่อง โดยมีหลักการคือ

ซีเอส ฟาร์ม เน้นเลี้ยงปลาเป็นขนาดมาตรฐาน มีตลาดขายส่งทั่วประเทศ และผู้ค้าส่งจากต่างประเทศมารับซื้อถึงที่ฟาร์ม โดยเรามีการบริหารจัดการเพื่อไม่ให้ผลผลิตเกิดการล้นตลาด ซึ่งมีการวางแผนกำหนดปริมาณปลาที่ต้องจับ และปริมาณส่งขายล่วงหน้า โดยเป็นการวางแผนร่วมกันกับผู้ซื้อ โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดประสบปัญหา เช่น กรณีโควิด 19 ทำให้เกษตรกรผู้เลี้ยงปลาน้ำจืดรายย่อยยังไม่กล้าลงทุนปล่อยปลาลงบ่อ เนื่องจากตลาดปิดและโดนกดราคา

ขณะที่ซีเอสฟาร์มมีการบริหารจัดการฟาร์มที่ดีจึงไม่ได้ประสบปัญหาดังกล่าว ส่วนตลาดปลาที่ปิดอันเนื่องจากปัญหาการระบาดของโควิด 19 ช่วงที่ผ่านมา ผู้ซื้อและผู้ขายก็มีการนัดซื้อขายกันโดยไม่ได้แออัดที่ตลาด เพื่อลดผลกระทบที่เกิดขึ้นและแก้ปัญหาไม่ให้เกิดการขาดแคลนปลาสดในตลาด 

“ช่วงปลาเเพง เราก็มีบ่อชำก็ใส่ลูกปลาให้เยอะๆ เเล้วตุนไว้ ถึงเวลาตลาดไม่มีของ เราค่อยๆ ปล่อยออกไปเรื่อยๆ”   

‘บ่อชำ’ เทคนิค ‘สต๊อกปลา’ ให้มีจับขายได้ทั้งปี

คุณธนัชธีธัช บอกว่า ซีเอส ฟาร์มมี ‘บ่อชำ’ หรือบ่ออนุบาลปลาหลายบ่อ ทำให้สามารถบริหารจัดการปลาในฟาร์มให้มีผลผลิตที่เพียงพอให้จับขายได้ตลอดทั้งปี ขณะที่เกษตรกรรายย่อยจะเป็นลักษณะการปล่อยปลาลงบ่อเลี้ยงแบบเลี้ยงยาวไปเลย ไม่มีบ่อชำ ซึ่งทำหน้าที่คล้ายๆ กับคลังสินค้า หรือการกักตุนลูกปลาเอาไว้เยอะๆ บ่อหนึ่งนับหลายแสนตัว

และแม้จะสูญเสียบ้างในช่วงที่เป็นลูกปลา แต่เมื่อปลาโตขึ้นอัตราสูญเสียก็ลดลง และเมื่อถึงกำหนดก็จับไปปล่อยในบ่อเลี้ยงเพื่อขุนให้โตตามขนาดมาตรฐานต่อไป เป็นการวางแผนการเลี้ยงที่ทำให้ฟาร์มมีปลาขายได้ตลอดปี

นอกจากมีตลาดปลาในพื้นที่ที่มารับซื้อถึงที่ ซีเอส ฟาร์ม ยังมีผู้ซื้อจากทั่วประเทศ ซึ่งเป็นกลยุทธ์การตลาดที่ควบคุมไม่ให้ผลผลิตปลาในพื้นที่เกิดการล้นตลาด จนเป็นสามารถทำให้ราคาขายส่งและขายปลีกต่ำลง

ยิ่งไปกว่านั้นทาง ซีเอส ฟาร์ม ยังมีความสามารถในการเลี้ยงปลาได้ถึง 3-4 รุ่นต่อปี ขณะที่ทั่วไปอาจเลี้ยงได้เพียง 1-2 รุ่นเท่านั้น ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ทางฟาร์มฯ มีสินค้าในทุกเกรด เป็นแต้มต่อที่สำคัญในธุรกิจนี้  

‘คุณธนัชธีธัช’ มีความเห็นว่า ในอนาคต ซีเอส ฟาร์ม ยังสามารถเป็นเทรดเดอร์ส่งออกปลาแปรรูป โดยสามารถรับซื้อผลผลิตปลาจากรายย่อยได้ด้วยเช่นกัน

“จากประสบการณ์ที่มีอาชีพเลียงปลามา 30 ปี เราเป็นฟาร์มขนาดใหญ่ มีบ่อปลาจำนวนมาก ซึ่งทำให้มีทางเลือกทั้งการเลี้ยง และจับขาย แถมเลี้ยงมานานจนรู้ทิศทางตลาดเป็นอย่างดี และยิ่งเรามีบ่อชำมาก อำนาจการต่อรองกับพ่อค้าก็มีมากขึ้นไปด้วย” 

เลี้ยงเยอะ คละไซซ์ได้ ความเสี่ยงลดลง

‘คุณธนัชธีธัช’ เล่าอีกว่า ข้อดีของซีเอส ฟาร์ม คือสามารถบริหารจัดการได้ด้วยวิธีการที่หลากหลายรูปแบบ ขึ้นอยู่กับความจำเป็นหรือสถานการณ์ในช่วงนั้นๆ กรณีเช่นการจับปลาแต่ละบ่อ การจับแต่ละครั้งไม่จำเป็นต้องจับทั้งบ่อ และถ้าลูกค้าต้องการปลาขนาดไหน ก็ยังสามารถเลือกได้ด้วยทุกขนาดหรือจะคละไซซ์ก็ได้เช่นกัน แล้วแต่ความต้องการของลูกค้าเป็นหลัก แต่กระนั้นการจับปลาไม่ควรเกิน 5 วันเพราะจะทำให้ปลาน้ำหนักลดลง

“บ่อนึงไม่ควรเกิน 5 วัน ปลาจะผอม ไม่สวย คุณภาพลดลง ฟาร์มเรามีจับปลาทุกวัน ไม่มีปัญหาเรื่องไซซ์เลยเรามีบ่อเยอะ ถ้าไซซ์ไหนเหลือเราก็เอาไปคละไซซ์กันได้หมด ความเสี่ยงก็ลดลงไปเยอะ”

อย่างไรก็ดี ธุรกิจของซีเอส ฟาร์ม ที่เน้นขายปลาเป็น ทำให้ ‘คุณธนัชธีธัช’ มองว่า ธุรกิจยังคงเน้นขาย ‘ปลาเป็น’ มากกว่าการขายแบบแช่น้ำแข็งหรือการขนส่งโดยห้องเย็น แต่ที่ผ่านมาก็มีรูปแบบธุรกิจที่มีการลงทุนแตกไลน์ที่น่าสนใจ อาทิ ผลิตภัณฑ์ปลาสดหั่นเป็นชิ้นพร้อมปรุง หรือแม้กระทั้งการแปรรูปในรูปแบบพร้อมรับประทานและส่งออกไปต่างประเทศ

ซึ่งที่ผ่านมาลูกค้าของ ซีเอส ฟาร์ม ก็มีพ่อค้าจากเมียนมา และ สปป.ลาว มารับซื้อถึงฟาร์ม ด้วยเหตุนี้แผนการสเต็ปต่อไปคือ เปิดตลาดปลาไทยแปรรูปรุกตลาดเพื่อนบ้าน

“ตอนนี้ลูกชายใกล้เรียนจบแล้ว ใกล้ถึงเวลาส่งต่อกิจการสู่อีกรุ่น ดังนั้นในอนาคต ซีเอส ฟาร์ม อาจเเตกไลน์ธุรกิจอื่นๆ อีก เพราะถ้าเราเลี้ยงปลาได้ทีประสิทธิภาพ และเพียงพอต่อตลาดในประเทศแล้ว การเเปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ในรูปแบบ ‘พร้อมรับประทาน’ หรือในรูปแบบ ‘พร้อมปรุง’ ส่งออกโดยไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลางอีกต่อไป”

จากรุ่น สู่รุ่น และกำลังก้าวสู่เจเนอเรชันใหม่ Family Business ที่เกื้อกูลประประโยชน์จากสายน้ำ จากจุดเริ่มในการเป็นผู้เลี้ยงรายย่อย สร้างเสริมประสบการณ์ องค์ความรู้ เข้าใจดีมานด์และซัพพลายของตลาดปลาเป็นอย่างดีจนเติบโตแข็งแกร่ง

ที่สำคัญคือการใช้ประโยชน์จากการผู้เลี้ยงปลารายใหญ่ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และยังมีการจัดการที่หลากหลาย จะเรียกว่า “เพราะใหญ่ จึงยืดหยุ่นได้” ทำให้แม้เผชิญวิกฤตจากโควิด 19 ก็ไม่ได้ทำให้ธุรกิจของ ซีเอส ฟาร์ม ได้รับผลกระทบมากนัก และดูเหมือนว่าตลาดในประเทศจะหมดความท้าทายสำหรับเขาไปแล้วด้วยซ้ำ