“Economic Trends 2021” ปีแห่งการเตรียมพร้อมและโอกาส

เราเชื่อว่าตอนนี้ทุกคนต่างคาดหวังว่า วัคซีนป้องกันโควิด 19 จะสามารถเป็นพระเอกขี่ม้าขาวมากู้วิกฤตโลกได้อย่างแท้จริง และยิ่งไปกว่านั้นหลายๆ ธุรกิจต่างคาดหวังว่าการระบาดระลอกใหม่ในประเทศไทย และการระบาดทั่วโลกจะบรรเทาและควบคุมได้ในที่สุด และที่หวังไว้มากกว่านั้นคือ เศรษฐกิจไทยในปี 2564 จะสามารถดำเนินไปในทิศทางการเติบโตได้เช่นเดียวกับก่อนเกิดการระบาดของโควิด 19 เมื่อตอนต้นปี 2563

ซึ่งหากมองความหวังของ ‘วัคซีน’ คือแสงสว่าง ขณะที่โควิด 19 คืออุโมงค์ขนาดใหญ่ที่ทอดยาว การปรับคับประคองตัวไปสู่ช่วงปลายอุโมงค์ จึงอาจเป็นความหวังเดียวที่ทำได้ในขณะนี้ นั้นคือต้องมีการเตรียมความพร้อม หรืออีกนัยหนึ่งคือการเตรียมการให้ดีที่สุด เพื่อรับกับการแข่งขันที่จะกลับมาอย่างรุนแรงในอนาคตภายหลังโควิด 19 จบลง

ไม่พลาดทุกข้อมูล ข่าวสารที่น่าสนใจ อย่าลืมกดไลก์ Facebook bangkokbanksme 

ซึ่งจากความคิดเห็นของ ดร.กอบศักดิ์ ภูตระกูล รองผู้จัดการใหญ่ ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ที่ได้กล่าวไว้บนเวที Creative Talk Conference CTC 2021 ว่า ปี 2564 เป็นปีที่เราต้องใช้ในการประคองตัว โดยในช่วงที่ผ่านมาเราเริ่มมีปัญหาโควิดมาแล้วรอบหนึ่งแล้ว และน่าสนใจว่าโควิดรอบใหม่เราจะเดินหน้าอย่างไร

ข่าวดีคือตอนนี้ทั่วโลกเริ่มมีการฉีดวัคซีนให้กับประชาชนทั่วไป เปรียบเหมือนแสงสว่างปลายอุโมงค์ แต่ปัญหาของเราก็คือ เส้นทางที่วัคซีนจะเดินจากจุดนี้ไปถึงปลายอุโมงค์ที่เห็นแสงสว่างสำหรับประเทศไทย อาจไม่ใช่ 1-2 เดือน แต่อาจจะใช้เวลา 6-12 เดือน

“นั่นหมายความธุรกิจจะต้องเตรียมการให้มีสภาพคล่องที่จะดำเนินการให้ไปอยู่จุดนั้นได้ เราต้องมีชีวิตรอดเพื่อไปถึงปลายอุโมงค์ เพื่อออกไปสู่ยุคใหม่ที่น่าจะเป็นยุคที่เฟื่องฟู แต่ก็ไม่ใช่สิ่งที่จะเกิดขึ้นได้โดยง่าย”

ดร.กอบศักดิ์ มองว่า ประเทศไทยยังคงเผชิญปัญหาจากโควิด 19 ไปอีกระยะแม้ว่าทั่วโลกจะมีวัคซีนแล้ว แต่ยังจำกัดเฉพาะประเทศเจ้าของเทคโนโลยีและประเทศที่ร่ำรวย จนไปถึงประเทศที่กำลังพัฒนา ซึ่งหมายถึงประเทศไทยด้วย และช้าที่สุดคือประเทศยากจนในแอฟริกา นั่นหมายความว่า ถ้าวัคซีนยังไม่ได้รับการฉีดครบทั่วโลก โควิดก็ยังไม่จบได้

ดังนั้นเมื่อประเมินว่าเราจะต้องอยู่กับโควิดไปอีกปี และอาจจนถึงกลางปี 2565 เนื่องจากวัคซีนล็อตแรกของไทยได้ประมาณ 30 ล้านโดส สามารถฉีดให้ประชาชนได้ประมาณ 15 ล้านคน ซึ่งก็ถือว่าเป็นข่าวดี แต่กระบวนการของการคลี่คลายปัญหาด้านเศรษฐกิจนั้นยังอีกยาวไกล ธุรกิจต้องต่อสู้ดิ้นรนไปอีกระยะเวลาหนึ่ง

ด้วยเหตุนี้ทั้งหมดนี้มันต้องกลับมานั่งคิดว่า ถ้าโจทย์คือการประคองตน ต้องเตรียมสภาพคล่อง และต้องเตรียมการอย่างเต็มที่เพื่อให้ทุกคนผ่านไปได้อย่างไร  

ทั้งนี้จากมูลค่าการส่งออกสินค้าของไทย จะเห็นว่าตกลงอย่างรวดเร็วในช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคม 2563 แต่เมื่อเปิดประเทศจะพบว่าตัวส่งออกค่อยๆ ปรับตัวเพิ่มขึ้น อาทิ ส่งออกไปอเมริกาโต 15% ส่งออกไปจีน 8% ส่งออกไปญี่ปุ่นไม่ติดลบ ส่งออกไปยุโรปติดลบไม่มากนัก ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนว่า เมื่อโควิดเริ่มคลี่คลายจะเห็นว่าเศรษฐกิจไทยเริ่มไปได้ต่อ ดังนั้นเราจะต้องไม่การ์ดตก เตรียมสภาพคล่องให้ดี เพราะเมื่อผ่านไปแล้วเราจะหายใจได้สะดวกขึ้น

อย่างไรก็ตาม แม้อยู่ในยุคโควิด แต่ธุรกิจไม่ได้แย่ทุกอย่างไป อาทิ ธุรกิจออนไลน์ ธุรกิจด้านโลจิสติกส์ ธุรกิจที่เกี่ยวกับดิจิทัล สิ่งต่างๆ เหล่านี้ยัง ไปได้ดีมาก แต่ท่องเที่ยวแย่ ค้าปลีกชะลอตัว ร้านค้าหลายรายเริ่มปิดกิจการ นั่นแปลว่าเมื่อเจอโควิด บางธุรกิจไปได้ แต่บางธุรกิจไปไม่ได้

ปีแห่งการประคองตัวและแสวงหาโอกาส

ดร.กอบศักดิ์ ระบุอีกว่า สำหรับเทรนด์เศรษฐกิจไทยปี 2564 ยังคล้ายกับปี 2563 คือมีบางธุรกิจไปต่อได้ แต่บางธุรกิจยังไม่สามารถ ดังนั้นที่ต้องคิดตอนนี้คือ จะทำยังไงเพื่อให้ธุรกิจสามารถกลับมาเดินต่อได้อีกครั้ง และที่สำคัญมีความเสี่ยงที่หลายคนพูดถึงอยู่คือ ‘การกลายพันธ์โควิด’ ทำให้เราต้องมาติดตามดูว่าระหว่างตัวของโควิดที่กลายพันธุ์ กับวัคซีนที่มันระบาดอยู่ในขณะนี้ จะคลี่คลายปัญหาได้หรือไม่

ประเด็นที่น่าสนใจ คือปี 2564 คือปีแห่งการหยิบฉวยโอกาส นั่นคือในวิกฤตมีโอกาส เช่น เรื่องดิจิทัลที่สามารถขายของออนไลน์ได้ดีเยอะขนาดนี้ รวมถึงการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงด้วยการประหยัดและลดต้นทุน

นอกจากนี้ดอกเบี้ยก็ต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ และที่สำคัญยังเกิดโอกาสในภูมิภาค ซึ่งเกิดการเคลื่อนย้ายงานต่างๆ ไปสู่ภูมิภาคมากขึ้น ดังนั้นเราต้องทำให้ปี 2564 กลายเป็นปีของการหยิบฉวยโอกาสมาเป็นของเรา และเป็นปีที่ต้องเตรียมความพร้อมสู่ New Normal ที่จะเกิดภาพ Technological disruption ขึ้นอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องยานยนต์ไฟฟ้า เทคโนโลยีหุ่นยนต์ เทคโนโลยีดิจิทัล และระบบอัตโนมัติต่างๆ และอาจรวมถึงเรื่องสงครามการค้ารอบใหม่ที่อาจจะเกิดขึ้นได้เช่นกัน ซึ่งเหล่านี้เป็นความเสี่ยงที่ต้องเตรียมความพร้อมรับมือ

ความเสี่ยงดังกล่าวทำให้เจ้าของธุรกิจต้อง Lean องค์กร จ้างคนเก่ง เร่งพัฒนาระบบดิจิทัลและหาเครื่องมือหรือซอฟต์แวร์ใหม่ๆ ไว้ให้พร้อมใช้แข่งขันกับคู่แข่งยามเศรษฐกิจฟื้นตัว

“ผมชอบบอกทุกคนว่า หลังจากจบโควิดแล้ว อาเซียนของเราไฉไลแน่นอน จะเป็นเป้าหมายที่ทุกคนอยากเข้ามาทำมาหากิน เพราะฉะนั้นเราโชคดีที่อยู่ใจกลางในภูมิภาคจะเป็นโอกาสที่ดี แต่หัวใจที่สำคัญคือ เราเตรียมการพร้อมแล้วหรือยัง  ช่วงนี้อาจเป็นช่วงเตรียมการ และถ้าเราไม่ทำ ปี 2565 เราอาจแย่ เพราะทุกคนเขาไปออนไลน์หมดแล้ว ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลหมดแล้ว แต่เรายังอนาล็อคอยู่เลย”

ดังนั้นปี 2564 เป็นจุดเปลี่ยนผันที่สำคัญ เป็นปีของการประคองตัว เป็นปีของโอกาส เป็นปีของการเตรียมตัวพร้อมรับ New Normal

ตอนท้าย ดร.กอบศักดิ์ ระบุว่า หลังจากที่หลายประเทศทั่วโลกได้มีการฉีดวัคซีนไปบ้างแล้ว และมีหนังสือรับรองการฉีดวัคซีน (Yellow Book) เมื่อฉีดแล้วมันจะมีใบเหลืองนี้แทรกอยู่ในพาสปอร์ต ซึ่งในขณะนี้อเมริกา ออสเตรเลีย มีใบนี้แสดงว่าใครฉีดวัคซีนนี้แล้ว

ขณะเดียวกันองค์การอนามัยโลก (WHO) กำลังคิดว่าจะทำยังไงให้คนที่ฉีดวัคซีนทั่วโลกมี Certificate แล้วสามารถเดินทางข้ามประเทศได้ ทั้งหมดนี้มันหมายถึงความหวัง คิดง่ายๆ ว่าใครที่ได้วัคซีนอยู่ในขณะนี้ อังกฤษ อเมริกา ยุโรป ฮ่องกง สิงคโปร์ และประเทศเหล่านี้ชอบเที่ยวประเทศไทย ซึ่งภายใน 2-3 เดือนข้างหน้านี้ ผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนถ้าสามารถเดินเข้าประเทศไทยแล้ว

“ผมบอกได้เลยว่าภาคท่องเที่ยวของประเทศไทยที่คิดว่าจะต้องใช้ระยะเวลาอีกหลายเดือนกว่าจะฟื้นได้นั้น อาจจะต้องกลับมาคิดใหม่ และที่สำคัญต้องใช้ปี 2564 ในการเตรียมการให้ดีที่สุดเพื่อรับกับการแข่งขันที่จะกลับมาอย่างรุนแรง เมื่อปี 2564 ผ่านไป”