จุดเปลี่ยนเจ้าพ่ออีคอมเมิร์ซ สู่การเน้นลงทุนด้านไอที

กว่า 20 ปี นับจากแจ็คหม่าเริ่มก่อตั้งอาลีบาบา ให้กลายเป็น “แพลตฟอร์มผู้บริโภค” ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยแพลตฟอร์ม E-Commerce ที่สำคัญของอาลีบาบาในจีนคือ Taobao และ Tmall โดย Taobao เป็นแพลตฟอร์มสำหรับธุรกิจรายย่อย ส่วน Tmall เป็นแพลตฟอร์มสำหรับธุรกิจแบรนด์เนม

แต่ภายใต้การกุมบังเหียนของ Daniel Zhang  CEO ของอาลีบาบา คนปัจจุบัน  ซึ่งได้ออกมาแสดงวิสัยทัศน์เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนโมเดลธุรกิจของเครืออาลีบาบา โดยเราจะเห็นได้ว่า ‘อาลีบาบา’ ได้มีพัฒนาการในการปรับเปลี่ยนโมเดลธุรกิจที่เปลี่ยนไป

แต่เดิมนั้นรูปแบบธุรกิจของอาลีบาบาเน้นนำสินค้าในโลกออฟไลน์มาขายผ่านช่องทาง E-Commerce ในโลกออนไลน์ แต่ในวันนี้ อาลีบาบาได้ขยายธุรกิจไปถึงสินค้าดิจิทัลและสินค้าบันเทิงมากมาย อาทิ เพลง เกม คลิปออนไลน์ E-Book ฯลฯ  โดยอาลีบาบาได้เข้าลงทุนใน ‘Youku’ ซึ่งเป็นเว็บไซต์รวมคลิปวิดีโอชื่อดังในจีน และ Alibaba Pictures ซึ่งเป็นบริษัทสร้างหนังของอาลีบาบา ทั้งยังได้ขยายธุรกิจไปในภาคบริการอีกด้วย โดยเข้าลงทุนใน Ele.com บริการ Food delivery ที่ใหญ่ที่สุดในจีน , Fliggy บริการจองตั๋วเครื่องบินและโรงแรม และ Taopiaopiao ที่เป็นบริการจองตั๋วโรงหนัง

ลองมองในมุมการทำธุรกิจ แต่เดิมนั้น อาลีบาบาเน้นช่วยธุรกิจในเรื่องกระบวนการค้า โดยเปิดช่องทางให้สินค้าของธุรกิจต่างๆ ทั้งรายเล็กรายใหญ่สามารถเข้าถึงผู้บริโภคได้ง่ายและรวดเร็ว ‘ผ่านแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ’ เสริมด้วยการให้บริการระบบการชำระเงินและระบบโลจิสติกส์จัดส่งสินค้าที่มีประสิทธิภาพ ทั้งยังให้บริการช่วยทำมาร์เก็ตติ้งผ่านการวิเคราะห์ข้อมูล Big Data ของผู้บริโภคมหาศาล

โดยที่ผ่านมา อาลีบาบาลงทุนอย่างหนักกับเทคโนโลยี Cloud จนปัจจุบัน Alibaba Cloud ก้าวขึ้นมาอยู่แถวหน้าของบริษัทที่ให้บริการเทคโนโลยี Cloud ของจีน โดยให้บริการแก่ธุรกิจในเรื่องระบบเทคโนโลยี เช่น การให้บริการเก็บข้อมูลใน Cloud การให้บริการระบบฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ (relational database) รวมทั้งการให้บริการการประมวลผลข้อมูล (Big Data Processing)

อาลีบาบายังได้เปิดตัว Dingtalk สำหรับให้บริการแก่ธุรกิจในเรื่องระบบการบริหารงานภายในองค์กร โดย Dingtalk เป็น App ที่รองรับการแชทแบบกลุ่มและสนทนาด้วยเสียง - วิดีโอภายในองค์กร และมีระบบ workflow ต่างๆ เช่น สามารถขอลาหรือขอเรียกเก็บค่าจ้างผ่าน App ได้เลย เป็นต้น หากเปรียบเทียบแล้ว Dingtalk ก็คือแอพฯแชทสำหรับองค์กรลักษณะเดียวกับ Slack ที่เป็นที่นิยมอย่างมากในยุโรปและอเมริกา

ด้วยเหตุนี้ โมเดลธุรกิจปัจจุบันของอาลีบาบา จึงเป็นโมเดลที่เปิดกว้างและเชื่อมโยงส่วนต่างๆ เข้าด้วยกันจนกลายเป็น Ecosystem ขนาดมหึมาที่มุ่งตอบโจทย์ความต้องการของทั้งผู้บริโภคและธุรกิจในโลกเศรษฐกิจดิจิทัล

มองง่ายๆ แบบชาวบ้านทั่วไป คือ อาลีบาบาได้เปลี่ยนจากเดิมที่เพียงเป็นผู้นำสินค้าในโลกออฟไลน์มาขายผ่านช่องทาง E-Commerce ในโลกออนไลน์ ค่อยๆ ขยายมาถึงสินค้าดิจิทัลและสินค้าบันเทิง รวมทั้งขยายถึงภาคบริการอีกด้วย เมื่อมองจากมุมการให้บริการธุรกิจ อาลีบาบาเปลี่ยนจากที่เน้นให้บริการเรื่อง กระบวนการค้าผ่านแพลตฟอร์ม E-Commerce ระบบโลจิสติกส์ และระบบการชำระเงิน ค่อยๆ ขยายมาถึงการให้บริการแก่ธุรกิจในเรื่อง ระบบเทคโนโลยีผ่าน Alibaba Cloud และในเรื่อง ระบบการบริหารงานผ่าน Dingtalk

จุดยืนอาจไม่เปลี่ยน แต่ในเมื่อโลกเปลี่ยน การทำธรกิจแบบเดิมๆ จึงต้องเปลี่ยนไป วันนี้เราอาจจะมองเผินๆ ว่าอาลีบาบา คือ บริษัทอีคอร์มเมิร์ซ ซึ่งก็ยังเป็นอยู่ แต่สิ่งที่อาลีบาบาอยากจะเป็นคือการเป็นบริษัทด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม ซึ่งครั้งนึง อเมซอน ก็เคยอยากเป็น แต่สุดท้ายอเมซอนก็ทำทั้งสองอย่าง  และยังทำอีกหลายอย่างไปพร้อมๆ กัน

ต้องไม่ลืมว่า ไม่ว่าจะเป็นอีคอมเมิร์ซ หรือเทคโนโลยี นวัตกรรม การที่สามารถตอบโจทย์พฤติกรรมและความต้องการของผู้บริโภคตามกระแสปัจจุบันได้ ก็ถือว่าชนะ

...โลกเปลี่ยนเร็ว อาลีบาบาก็แค่ต้องไปให้เร็วกว่า เชื่อว่าเหตุผลคงประมาณนั้น