หลักเบื้องต้นป้องกันโดนโกงในการค้าระหว่างประเทศ

สำหรับ SMEs มือใหม่ ปัญหาหนึ่งที่พบบ่อยในการทำการตลาดระหว่างประเทศ คือ กลโกง ในรูปแบบต่างๆ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่การสื่อสารไร้พรมแดน โอกาสทางธุรกิจก็เช่นกันทำให้ผู้ประกอบการพบคู่ค้ามากหน้า หลายตา ทั่วโลก ผ่านช่องทางการสื่อสารต่างๆ และด้วยความที่มือใหม่(หรือแม้แต่มือเก่าเองก็เถอะ) อาจจะประมาทพลาดพลั้งโดยไม่ทันตั้งใจ การโดนเอารัดเอาเปรียบ หรือแม้แต่โดนโกงเอาดื้อๆ ก็มีบ่อยนำมาซึ่งผลเสียของธุรกิจ ในที่นี้เราจึงมีนำแนะนำเบื้องต้นถือเป็นแนวทางที่ต้องปฏิบัติหากไม่อยากโดนโกงมาฝากกัน

1.ตรวจสอบความน่าเชื่อถือคู่ค้า ผู้ประกอบการต้องตรวจสอบข้อมูลของบริษัทคู่ค้า ทั้งที่ตั้งของบริษัทและโรงงาน ระยะเวลาที่ดำเนินกิจการ โดยควรขอรับเอกสารต่างที่ยืนยันการมีอยู่ของบริษัทอย่างหนังสือรับรองการจดทะเบียนบริษัท หนังสือรับรองสถานะทางการเงิน ใบอนุญาตส่งออกสินค้า ใบรับรองมาตรฐานสินค้า ฯลฯ หากต้องการเพิ่มความมั่นใจมากขึ้นควรเดินทางไปสำรวจด้วยตัวเอง และตรวจเช็คบริษัทจากหน่วยงานภาครัฐในท้องถิ่นด้วย อย่าเชื่อเพียงข้อมูลที่ค้นพบและการติดต่อสื่อสารทางอินเตอร์เน็ตโดยเด็ดขาด!

2.ศึกษาข้อมูลจากองค์กรรัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง ผู้ประกอบการควรศึกษาข้อมูลจากหน่วยงานภาครัฐที่ให้บริการด้านการค้าระหว่างประเทศ สมาคมธุรกิจในประเทศที่เข้าไปลงทุน หรือทูตพาณิชย์ประจำสำนักงานส่งเสริมการค้าการลงทุนในต่างประเทศของไทย ทำความคุ้นเคยกับองค์กรเหล่านี้เอาไว้เป็นที่พึ่งและตัวช่วยสำหรับการตรวจสอบข้อมูลทางธุรกิจเพิ่มเติมหรือกรณีที่ข้อพิพาทเกิดขึ้น

3.ร่างสัญญาให้รัดกุม หลังจากตรวจสอบประวัติและความน่าเชื่อถือของคู่ค้าแล้ว การทำสัญญาเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง การร่างสัญญาความตกลงหรือสัญญาซื้อขาย (Sales Contract) จะต้องทำด้วยความรอบคอบและรัดกุม ระบุถึงรายละเอียดสินค้า ราคา การชำระเงิน การส่งมอบสินค้า วิธีการชำระเงิน และเงื่อนไขต่าง ๆ ให้ชัดเจน ควรมีการทำสัญญาลงนามทุกครั้งที่มีการซื้อขาย เพื่อป้องกันหากเกิดกรณีพิพาทขึ้นภายหลัง

4.ตกลงวิธีการชำระเงิน (Term of Payment) ให้แน่ การชำระเงินระหว่างประเทศ ปัจจุบันมี 4 วิธีการหลัก ได้แก่ (1) การชำระเงินล่วงหน้า (Advance Payment) (2) การเปิดบัญชี (Open Account) (3) ตั๋วเงินเพื่อการเรียกเก็บที่มีเอกสารประกอบ (Documentary Bill For Collection) (4) เลตเตอร์ออฟเครดิตที่มีเอกสารประกอบ (Documentary Letter of Credit) อย่าลืมระมัดระวังการขโมยข้อมูลจากการติดต่อและชำระเงินทางอินเตอร์เน็ต โดยเฉพาะเงินก้อนใหญ่ บริษัทของท่านควรมีระบบการป้องกันการโจรกรรมข้อมูลในระดับหนึ่ง โดยอาจปรึกษาธนาคารที่ใช้บริการอยู่เป็นประจำ

5.อย่าด่วนตัดสินใจ ศึกษาข้อมูลทุกแง่มุมอย่างละเอียดรอบคอบ อย่าเพิ่งรีบตัดสินใจเพียงเพราะแรงจูงใจและคำชวนเชื่อ ลองตรวจสอบคู่ค้ากับบุคคลในแวดวงอีกที ลองตรวจสอบราคาสินค้าหากมองแล้วว่าราคาที่คู่ค้าเสนอมานั้นถูกจนเกินกว่าจะเป็นไปได้ ลองไปสำรวจราคาของสินค้าตามงานแสดงสินค้าใหญ่ ๆ ที่น่าเชื่อถือเพื่อเทียบเคียงด้วย

ทั้ง  5 ข้อเป็นหลักปฏิบัติเบื้องต้นสำหรับมือใหม่ในการทำการค้าระหว่างประเทศ หรือแม้แต่ในประเทศเองก็ใช้ได้เช่นกัน ส่วนสิ่งที่ควรจะวังนอกเหนือไปจากนี้มันแล้วแต่กรณีไป เพราะปัจจุบันมิจฉาชีพมีมากมายและมีกลเม็ดการโกงที่มากมายเช่นกัน แต่หลักการสังเกตในเบื้องต้นที่ให้รายละเอียดมาจะสามารถกรองเหล่ามิจฉาชีพได้ขั้นหนึ่ง ทำยังสามารถระบุได้ว่าผู้ค้ารายไหนมีความน่าสงสัยไม่น่าไว้ใจ เพราะเชื่อเถอะมิจฉาชีพจะซ่อนความผิดปกติไว้ไม่มิด ที่เหลือหากไม่แน่ใจ และพบเห็นถึงความไม่ปกติ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งปัจจุบันก็มีผู้เชี่ยวชาญด้านการให้คำแนะนำการค้าต่างประเทศอยู่มาก อาทิ สถาบันการเงินต่างๆ ก็มีหน่วยงานด้านนี้อยู่ สามารถไปสอบถามหรือปรึกษาได้ เพื่อป้องกันตัวคุณเองก่อนตกเป็นเหยื่อ

...แต่ที่สำคัญ มีสติ อย่าหลงเชื่ออะไรง่ายๆ ต้องตรวจสอบ และอย่าโลภ เพราะความโลภมักเป็นเหยื่อชั้นดีของมิจฉาชีพ