ค้าออนไลน์ข้ามพรมแดน โอกาส SMEs ไทย

มูลค่า ตลาดอีคอมเมิร์ซ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีการเติบโตต่อเนื่อง โดยคาดการณ์ว่าตลาดรวมจะมีมูลค่าสูงถึง 2.4 แสนล้านเหรียญสหรัฐภายในปี 2568 ถือเป็นตลาดมูลค่ามหาศาลที่ผู้ประกอบการค้าออนไลน์ในไทยไม่ควรพลาดโอกาสทองจากเค้กก้อนมหึมานี้ ด้วยการเข้าไปช่วงชิงตลาดอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน (Cross Border e-commerce) ซึ่งไม่จำกัดเฉพาะในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เท่านั้น แต่สามารถข้ามพรมแดนไปจำหน่ายทั่วโลกผ่านช่องทางออนไลน์

ทั้งนี้คาดการณ์ว่า ตลาดอีคอมเมิร์ซ ทั่วโลกในปี 2564 จะมีมูลค่าสูงถึง 4.5 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2562 ที่คาดว่าจะอยู่ที่ 3.3 ล้านล้านบาท ขณะที่มูลค่าตลาดอีคอมเมิร์ซในประเทศไทย โดย สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (องค์การมหาชน) (สพธอ.) หรือ ETDA พบว่าปี 2561 มีมูลค่า 3.15 ล้านล้านบาท เติบโตจากปีก่อน 14.04% แบ่งเป็นมูลค่าตลาดแบบ B2G (การค้าระหว่างธุรกิจกับภาครัฐ) 5.72 แสนล้านบาท โตขึ้น 15.50% ตลาด B2B (การค้าระหว่างธุรกิจกับธุรกิจ) 1.71 ล้านล้านบาท โต 13.55% และตลาด B2C (ธุรกิจกับผู้บริโภค) 8.65 แสนล้านบาท เติบโต 14.04% และคาดว่าในปี 2562 นี้ มูลค่าตลาดตลาดอีคอมเมิร์ซในไทยจะเติบโตอีก 20% มีมูลค่าเพิ่มเป็น 3.8 ล้านล้านบาท

เมื่อแยกเฉพาะตลาดอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน ฟอร์เรสเตอร์ รีเสิร์ช คาดการณ์ว่าภายในปี 2564 ยอดการซื้อขายจากธุรกิจอีคอมเมิร์ชข้ามพรมแดนในระดับB2C หรือค้าปลีก จะสูงถึง 424,000 ล้านเหรียญสหรัฐเลยทีเดียว

จากโอกาสตลาดดังกล่าว สำหรับผู้ประกอบการไทยที่สนใจเข้าไปทำตลาดค้าออนไลน์ข้ามพรมแดน ปัจจุบันหน่วยงานภาครัฐได้ให้การสนันสนุนผ่านมาตรการและเครื่องมือต่างๆ หนึ่งในนั้นคือ การสร้างช่องทางค้าออนไลน์ผ่าน Thaitrade.com โดยกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) กระทรวงพาณิชย์ เพื่อให้เป็นมาร์เก็ตเพลสสำหรับสินค้าไทยได้มีโอกาสพบกับผู้ซื้อในตลาดประเทศต่างๆ ทั่วโลก ทั้งในรูปแบบ B2B และB2C

ขณะที่ฝั่งผู้ประกอบการเอกชนเอง โดยเฉพาะอีมาร์เก็ตเพลสข้ามชาติ ที่เข้ามาทำธุรกิจในประเทศไทย และจะเป็นโอกาสสำหรับธุรกิจไทยที่จะใช้อีมาร์เก็ตเพลสเหล่านี้ เป็นช่องทางนำสินค้าไทยออกไปสู่ตลาดโลกได้เช่นกัน โดยเฉพาะตลาดในประเทศจีน ที่ต้องยอมรับว่าเป็นตลาดใหญ่มหาศาลที่มีโอกาสสูงจากพฤติกรรมชาวจีนที่นิยมซื้อสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์มากกว่าออฟไลน์ เห็นได้จากการที่จีนประเทศที่เป็นปลายทางอันดับหนึ่งในการค้าข้ามพรมแดน จากการจัดอันดับของ Ipsos และ Paypal ได้แก่ประเทศจีน สัดส่วน 21% ตามด้วยสหรัฐอเมริกา 17% และสหราชอาณาจักร 13%

อย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าปัจจุบันผู้ประกอบการไทย โดยเฉพาะ SMEs ยังขาดความพร้อมในด้านต่างๆ เช่น การสร้างคอนเทนต์ภาษาอังกฤษเพื่อนำเสนอสินค้าในตลาดต่างประเทศ การปรับรูปแบบการค้าจากการค้าส่งมาเป็นค้าปลีก (B2C) รวมถึงยังขาดประสบการณ์ในการทำการตลาดบนอีมาร์เก็ตเพลส อีกทั้งการทำธุรกิจข้ามชาติยังมีข้อจำกัดที่ผู้ประกอบการต้องศึกษาอย่างรอบคอบ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของกฏหมาย ช่องทางการชำระเงิน ต้นทุนการขนส่ง ภาษา และวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ

ดังนั้น ผู้ประกอบการไทยที่ต้องการลุยธุรกิจค้าออนไลน์ข้ามพรมแดน จึงควรมองหาอีมาร์เก็ตเพลสที่มีนโยบายให้การสนุบสนุนการค้าข้ามพรมแดน เพื่อนำสินค้าไปจำหน่ายบนอีมาร์เก็ตเพลสที่เหมาะสม ตัวอย่างเช่น Amazon Lazada Tmall ฯลฯ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลูกค้ากลุ่มเป้าหมายที่ต้องการเข้าไปเจาะตลาด และสินค้าที่ได้รับความนิยมว่าตรงกับสินค้าเราหรือไม่ รวมไปถึงนวัตกรรมต่างๆ ที่มาร์เก็ตเพลสแต่ละรายพัฒนาขึ้นเพื่อช่วยเหลือผู้ค้าออนไลน์ที่เข้ามาซื้อขายสินค้าบนมาร์เก็ตเพลสนั้นๆ

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ Lazada ที่ปัจจุบันถือเป็นผู้นำด้านอีคอมเมิร์ซในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเป็นมาร์เก็ตเพลสที่มีนโยบายสนับสนุนการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนที่ชัดเจน โดยหนึ่งในกลยุทธ์ของ Lazada ในเรื่องนี้คือ การนำแบรนด์สินค้าที่มีคุณภาพจากผู้ค้าข้ามพรมแดน (Cross-border sellers) มานำเสนอบนแพลตฟอร์มของ Lazada มีการวางแผนเพื่อผลักดันให้เกิดการเติบโตอย่างยั่งยืน

โดย Lazada จะให้ความสำคัญกับตลาดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วยการเป็นตัวกลางให้กับร้านค้าข้ามพรมแดนที่มีคุณภาพกับผู้บริโภคกว่า 560 ล้านคนในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผ่านการแสดงผลการค้นหาที่ช่วยให้สินค้าข้ามพรมแดนจากผู้ขายถูกผู้ซื้อพบเห็นมากขึ้น รวมทั้งมี Big data ที่สามารถนำมาวิเคราะห์เพื่อช่วยให้ผู้ค้าวางแผนต่อยอดธุรกิจ

การพัฒนาของ Lazada ที่สำคัญคือ การพัฒนา “โกลบอล คอลเลคชั่น 2.0 ” ซึ่งเป็นช่องทางการซื้อขายสินค้าข้ามพรมแดนบนแพลตฟอร์ม Lazada ที่มีฟังก์ชั่นช่วยการค้นหาด้วยอัลกอริทึมการคัดกรองประเภทสินค้าข้ามพรมแดนและแสดงผลผู้ขายสินค้าคุณภาพและได้รับความนิยม ซึ่งจะทำให้ลูกค้าสามารถค้นหาสินค้าเหล่านั้นได้ง่ายดายยิ่งขึ้น รวมถึงการพัฒนาระบบให้ลูกค้าได้รับสินค้ารวดเร็วยิ่งขึ้น

นี่เป็นเพียงหนึ่งตัวอย่างของช่องทางอีมาร์เก็ตเพลสที่ผู้ประกอบการสามารถใช้เป็นบันไดไต่สู่ตลาดประเทศเป้าหมายได้ แต่อย่าลืมว่าสิ่งสำคัญคือ การศึกษาหาความรู้ในตลาดเป้าหมาย มีการวางแผนการตลาดให้สอดคล้องกับสภาพตลาดรวมถึงผู้ซื้อ เพื่อให้สามารถแข่งขันและนำมาซึ่งความสำเร็จตามเป้าหมาย