เซนบิวตี้ จากโอทอปบ้านๆ สู่ SME ที่เข้มแข็ง

เชื่อว่าทุกธุรกิจอยากประสบความสำเร็จ แต่กว่าจะประสบความสำเร็จ อาจต้องผ่านบททดสอบและเผชิญจุดเปลี่ยนมากมาย และการผลักดันธุรกิจไปสู่เป้าหมายย่อมต้องมี ‘ขั้นตอน’ ซึ่งคุณจะทราบด้วยตัวเองว่าพอดำเนินธุรกิจมาถึงจุดหนึ่งถ้าไม่ย่ำกับที่ ก็ต้องเผชิญความเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าคุณจะพร้อมหรือไม่ก็ตาม ด้วยเหตุนี้ เราจึงหยิบยกธุรกิจผู้ผลิตกลุ่มผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรและสปา ของบริษัท เซนต์ บิวตี้ คอสเมติก (ประเทศไทย) จำกัด ที่ Transform มาจากผู้ผลิตสินค้าโอทอป (OTOP) รายเล็กๆ ในจังหวัดนครปฐม สู่การเป็นเจ้าของธุรกิจ SMEs ที่มีความเข้มแข็ง มียอดขายกว่าทั่วโลก การันตีรางวัลเหรียญทองด้านนวัตกรรมในเวทีระดับโลก

คุณอรประภา พรมรังฤทธิ์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท เซนต์ บิวตี้ คอสเมติก (ประเทศไทย) จำกัด ผู้ผลิตและทำตลาดเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและความงาม ผลิตภัณฑ์สปา แบรนด์ “ชีววิถี”  และ กลุ่มเครื่องสำอางจากสมุนไพร แบรนด์ “เซนต์” และแบรนด์เครื่องดื่ม "ตรีผลา"  ที่เริ่มต้นจากการเป็นผู้ผลิต ทรีทเม้นท์หมักมะพร้าว ผลิตภัณฑ์โอทอป (OTOP) ห้าดาวของจังหวัดนครปฐม ที่ปัจจุบันแตกไลน์ผลิตภัณฑ์ของธุรกิจกว่า 400 ชนิด  มีสินค้ามีจำหน่ายทั่วไปในโมเดิร์นเทรด และตัวแทนจำหน่ายในประเทศอาเซียน และมีตัวแทนจำหน่ายมากกว่า 20 ประเทศทั่วโลก ส่งออกกว่า 40 ประเทศ และสามารถผลิตสินค้า OEM กว่า 17 แบรนด์

ความสำเร็จในตอนนี้ ต้องย้อนไปเมื่อ 12 ปีที่แล้ว จากโอทอปที่มีสินค้าเพียงชนิดเดียวคือ ทรีทเม้นท์หมักมะพร้าว สินค้าบ้านๆ ที่ทำขายปลีกและขายส่ง ทั่วไป กับความฝันในการสร้างเนื้อ สร้างตัว จากผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย โดยการไปเรียนหลักสูตรการแพทย์แผนไทยซึ่งเป็นหลักสูตรของกระทรวงสาธารณะสุข ซึ่งได้องค์ความรู้ มาต่อยอดธุรกิจ ปั้นแบรนด์ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางจากสมุนไพรที่ดูแลตั้งแต่หัวจรดเท้า รวมทั้งเครื่องดื่มตรีผลา

คุณอรประภา บอกว่า เริ่มต้นธุรกิจจากความชื่นชอบในผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย ผ่านการคิดค้นพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อใช้เอง และต่อยอดไปสู่การไปเรียนเป็นเภสัชกรแพทย์แผนไทย ทำให้ได้เริ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่องด้วยการพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างพิถีพิถันเลือกใช้วัตถุดิบจากส่วนผสมธรรมชาติ และมีความปลอดภัย รวมถึงเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ ทำให้ลูกค้าตอบรับที่ดี

ไทม์ไลน์ของการทำธุรกิจก็เป็นแบบทั่วไป คือ การสร้างแบรนด์ จากผลิตภัณฑ์สมุนไพร ทั้งแบรนด์ชีววิถีและ เซนต์  ผ่านการออกงานแสดงสินค้า ตามสถานที่ต่างๆ รวมทั้งต่างประเทศ  ทำให้สินค้าเป็นที่รู้จักมากขึ้น

จุดนี้เองที่ทำให้เห็นได้ชัดว่า หากคิดจะส่งออกไปขายในตลาดต่างประเทศ หรือในร้านโมเดิร์นเทรด ก็ตาม มาตรฐานสินค้าเป็นสิ่งสำคัญ และการที่ยังเป็นสินค้าโอทอปแม้แต่ในระดับ 5 ดาว หากคิดจะทำการตลาดที่เป็นกลุ่มผู้ใช้ทั่วไปและในต่างประเทศเราต้องมีมาตรฐานที่ดีขึ้น ไม่เพียงเฉพาะเครื่องหมาย อย.เท่านั้น GMP ซึ่งเป็นการการันตีมาตรฐานสินค้าที่เป็นเกณฑ์ควบคุมการผลิตสำคัญมากในต่างประเทศ รวมทั้ง ISO 2015 ซึ่งเป็นมาตรฐานองค์กร

ในปี 2558 บริษัท เซนต์ บิวตี้ฯ มีมาตรฐานทั้ง 2 อย่างและเริ่มตีตลาดยุโรปและตะวันออกกลาง จากเดิมที่มีตลาดหลักในอาเซียน และในปีต่อมา ยังได้รับรางวัลนวัตกรรมโลกที่จัดขึ้นที่ประเทศโปแลนด์ รางวัลเหรียญทองจากผลิตภัณฑ์เซรัมโปรตีนรังไหม และรางวัลเหรียญเงินจากแชมพูใบหมี่  ปัจจุบัน มีสัดส่วนตลาดต่างประเทศ ร้อยละ 80 และ ขายในประเทศร้อยละ 20 ส่วนใหญ่ขายในโมเดิร์นเทรด

คุณอรประภาบอกว่า “เราเคยเข้าใจผิดมาก่อนว่ามาตรฐานสินค้าโอทอป 5 ดาวนี่คือสูงสุดแล้ว แต่ในความเป็นจริงหากต้องทำการตลาดในกลุ่มผู้บริโภคทั่วไปและตลาดในต่างประเทศ มาตรฐานแค่นี้ไม่พอ ดังนั้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีมาตรฐานที่สูงขึ้นจึงมีความจำเป็นอย่างมาก”

ประกอบกับคุณภาพสมุนไพรไทยเป็นที่ต้องการในตลาดต่างประเทศ จึงทำให้ต้องมีการพัฒนาคุณภาพให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป การที่มีมาตรฐานการผลิตที่ดี ตลอดจนการวิจัยในผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ได้รับการยอมรับ ถือเป็นเครื่องหมายการันตีคุณภาพของสมุนไพรไทยให้ดีมีคุณภาพมากยิ่งขึ้น สิ่งสำคัญเราต้องสร้างมาตรฐานที่เป็นสากล

อีกประเด็นที่สำคัญเธอบอกว่า "อย่างหยุดอยู่กับที่" ถ้าคิดอยากเติบโตในธุรกิจที่ทำก็ต้องหมั่นพัฒนาอยู่เสมอ ต้องสร้างนวัตกรรม ทำผลงานวิจัยรองรับสินค้า เพื่อให้ผู้บริโภคเกิดความเชื่อมั่น ที่สำคัญต้องทำให้สินค้าของเราไปถึงจุดที่คนทั่วไปยอบรับได้ นั้นคือ สินค้าต้องมี Story

“ธุรกิจของเราเริ่มต้นจากการร่วมมือกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านน้ำเกี๋ยน อ.ภูเพียง จ.น่าน ที่นี่เป็นแหล่งที่มี “ใบหมี่” พืชยืนต้นจากธรรมชาติอยู่เยอะมาก เหมาะกับการไปผลิตเป็นแชมพูใบหมี่ที่มีสรรพคุณป้องกันผมร่วงได้อย่างดี และสร้าง Story ให้ธุรกิจเราเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนายกระดับคุณภาพชีวิตคนในท้องถิ่น เราเล่าเรื่องนี้ให้ต่างชาติฟัง ฝรั่งชอบ และเราได้ออเดอร์”

ก้าวต่อไปคือการยกระดับด้านนวัตกรรมสินค้า ซึ่งมีอีกหลายผลิตภัณฑ์ที่สามารถต่อยอดได้ มีสมุนไพรไทยอีกมากที่สามารถยกระดับด้านนวัตกรรมที่ต่อยอดไปสู่การสร้างผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทยให้เป็นที่นิยมในระดับโลก

จะเห็นได้ว่าการทำธุรกิของ เซนต์ บิวตี้ ไม่ได้มีไทน์ไลน์ที่แปลกใหม่ ทั้งจากการหาองค์ความรู้ สร้างแบรนด์ ส่งเสริมการขาย สร้างมาตรฐาน และยกระดับสินค้าด้วยนวัตกรรม ซึ่งปกติทั่วไปก็ทำแบบนี้ แถมช่วงแรกๆ มีการลองผิดลองถูกด้วยซ้ำ

คุณอรประภาบอกว่า ความสำเร็จและเอาชนะคู่แข่งมากมายในท้องตลาดได้ เนื่องจากไม่ได้พัฒนาแค่การตลาดหรือการขาย แต่เน้นคุณภาพตั้งแต่การผลิต ได้มาตรฐานสามารถส่งออกไปได้ทั่วโลก อีกส่วนหนึ่งเพราะคนสนใจสมุนไพรมากขึ้น หันมาดูแลสุขภาพ ตระหนักในความไม่ปลอดภัยของการใช้สารเคมี ที่สำคัญสินค้ามีงานวิจัยรองรับ

ที่สำคัญไปกว่านั้น คือ ต้องชัดเจนในการทำธุรกิจ รักในสิ่งที่ทำ อย่าไขว้เขว อย่าไปทำในสิ่งที่ไม่รู้ หากคิดจะยืนหยัดด้วยการผลิตสินค้าจากสมุนไพรก็ต้องเดินหน้าให้สุด อย่าแตกแถว ไม่ใช่เห็นเทรนด์ใหม่ๆ ก็เปลี่ยนตามจนทิ้งจุดยืนของสินค้าตัวเอง

ส่วนการจัดการหลังบ้าน ทั้งในส่วนโรงงานมีการบริหารจัดการต้นทุน ในทุกรูปแบบทั้งในภาคการผลิตจัดเก็บและขนส่ง ซึ่งหากคำนวณดูแล้วว่าทำเองไม่เวิร์คก็จ้างเอาท์ซอร์ซมาแทน อย่าไปรับความเสี่ยงในสิ่งที่ไม่รู้ ส่วนในการจัดการบัญชีบริษัท ให้ความสำคัญในการทำบัญชีที่โปร่งใส ไม่ใช้เงินปนกัน จะได้รู้กำไร ขาดทุนที่ชัดแยก ต้องทำบัญชีใช้ชัดเจน  มองว่าหากเราทำให้มันดีตั้งแต่ต้น ภายหลังก็ไม่มีอะไรต้องกังวล ที่สำคัญใน 5 ปีข้างหน้ามีแผนที่จะนำธุรกิจเข้าตลาดหลักทรัพย์ การจัดทำบัญชีที่ถูกต้องโปร่งใสนั้นสำคัญมาก

ยังมีอีกหลายประเด็นที่ทำให้ เซนต์ บิวตี้  เติบโตได้อย่างแข็งแกร่ง แต่เรามองว่าประเด็นสำคัญ คุณอรประภา เธอเดินหน้าธุรกิจอย่างมุ่งมั่น ต่อเนื่อง สร้างโอกาส ด้วยการสร้างมาตรฐานและสร้างมูลค่าด้วยนวัตกรรม ตอนเผชิญภาวะตลาดซบเซาของตลาดผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีแบรนด์ออกมาในตลาดมากมายเธอไม่แกว่ง แต่ยังคงเดินหน้าต่อ วันนี้เธอมองว่าได้ผ่านบททดสอบแล้ว และในอีกไม่กี่ปี ก็จะเปลี่ยนผ่านธุรกิจไปสู่รุ่นลูก รับไม้ต่อ ส่วนเธอเองวางแผนชีวิตหลังจากนี้ไว้บนที่ดิน 8 ไร่ที่จังหวัดกาญจนบุรี ที่เธอหวังไว้สร้างเป็นสวนสมุนไพรของเธอเอง และเป็นศูนย์เรียนรู้ มีที่พัก เปิดให้ทุกคนสามารถมาเที่ยวได้