กูรูแนะกลยุทธ์ฝ่าพายุ Digital Disruption

SME in Focus
06/02/2020
รับชมแล้วทั้งหมด 3425 คน

ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีที่รวดเร็วและรุนแรง คือความท้าทายของคนในยุค Digital Disruption ภายใต้สถานการณ์ที่บริษัทรายใหญ่ รายเล็ก ห้างร้าน ธุรกิจทุกระดับชั้นกำลังล้มหายตายจากเวทีการแข่งขันทางธุรกิจ แต่หากต้องการพยุงธุรกิจให้อยู่รอด ต้องกล้าตัดสินใจปรับตัว พลิกแผนกลยุทธ์ และ รื้อโครงสร้างองค์กรครั้งใหญ่ในเวลาเดียวกันแล้ว

โดยผู้ที่พรั่งพร้อมรับมือยุค Digital Disruption เท่านั้นจะอยู่รอดได้ และยังจะเต็มไปด้วยประตูแห่งโอกาสที่คอยเปิดอ้าแขนต้อนรับ แต่สำหรับผู้ที่ความสามารถในการปรับตัวต่ำ เข้าข่ายคุณลักษณะ Deadwood หรือตกยุค ซึ่งคนกลุ่มนี้จะตกเป็นเหยื่อถูกอนาคตไล่ล่าและกลืนกินในท้ายที่สุด

ไม่พลาดทุกข้อมูล ข่าวสารที่น่าสนใจ อย่าลืมกดไลก์ Facebook bangkokbanksme

จากความร้ายกาจประการหนึ่งของยุค Digital Disruption ก็คือ เราไม่อาจอาศัยองค์ความรู้ดั้งเดิม หรือความถนัดเก่าๆ จากครั้งอดีตมาใช้ในยุคสังคมโลกดิจิทัลได้ทั้งหมด ดังนั้นเพื่อความอยู่รอด บางทักษะจึงต้องพัฒนา และบางทักษะจำเป็นต้องปรับปรุงให้สอดคล้องกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่เข้ามามีอิทธิต่อชีวิตประจำวัน

โดยเฉพาะทุกวันนี้ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งสัดส่วนของวัยแรงงานจะลดน้อยลงเรื่อยๆ ขณะเดียวกันเมื่อนำมูลค่าทางเศรษฐกิจไปหารด้วยจำนวนแรงงาน จะพบว่ามีผลิตภาพ(Productivity) ที่ค่อนข้างต่ำ และสุดท้ายก็คือกำลังเผชิญกับ Digital Disruption

ปัจจัยเหล่านี้สะท้อนว่าหากยังอยู่กันแบบเดิม ไม่ว่ามนุษย์ผู้ใช้แรงงาน หรือประเทศชาติ คงไปต่อไม่ได้ นี่คือเหตุผลที่ต้องมีการพัฒนาทักษะ ทั้งทักษะพื้นฐานในการทำงาน(Hard Skill) และทักษะที่ช่วยให้การทำงานไหลลื่นขึ้น (Soft Skill) เนื่องจากทุกวันนี้ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมสูงอายุ ซึ่งสัดส่วนของวัยแรงงานจะลดน้อยลงเรื่อยๆ ขณะเดียวกันเมื่อนำมูลค่าทางเศรษฐกิจไปหารด้วยจำนวนแรงงาน จะพบว่าประเทศไทยมีผลผลิตคุณภาพ หรือ Productivity ที่ค่อนข้างต่ำ และสุดท้ายก็คือคนยุคนี้กำลังเผชิญกับ Digital Disruption อย่างหลีกเลี่ยงไม่พ้น

พัฒนา Hard & Soft Skill เคล็ดลับสู่ความสำเร็จ

ถือว่ามีความสำคัญมากต่อชีวิตการทำงาน และเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน อันดับแรก คือทักษะด้านความรู้(Hard Skill) ประกอบด้วย ความสามารถในการทำงานร่วมกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) การคิดการตัดสินใจอย่างเป็นระบบ (Thinking) การบริหารจัดการคน (Team Management) ตลอดจนทักษะการใช้เทคโนโลยีต่างๆ ที่เสริมด้วยเรื่องของทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูล(Big Data)

ส่วนทักษะด้านอารมณ์( Soft Skill) ที่สำคัญที่สุด ได้แก่ ความคิดสร้างสรรค์ (Creative) ทักษะการพูดและการโน้มน้าวใจ (Persuasive – Negotiate) การทำงานเป็นทีม (Team Leading and Following) ทั้งในฐานะผู้นำและผู้ตามได้ในเวลาเดียวกัน รวมถึงความสามารถในการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมตลอดเวลา (Adaptive) และการจัดการเวลา (Time Management)

สร้างทักษะใหม่ให้สอดคล้องเข้ากับโลกยุคใหม่

ปัจจุบันมีคำอยู่ 2 คำ ที่กำลังถูกพูดถึงเป็นอย่างมาก นั่นก็คือ Re-Skill คือการสร้างทักษะใหม่ให้เข้ากับโลกยุคสมัยใหม่ได้ ซึ่งอาจเป็นได้หลายแนวทางขึ้นกับโจทย์ของภาคธุรกิจว่าต้องการคนที่มีลักษณะแบบใด และ Up-Skill เป็นการพัฒนาทักษะเดิมให้ทันกับโลกยุคปัจจุบัน มักจะเป็นเรื่องการทำให้คนใช้เทคโนโลยีเป็น เช่น เรียนรู้การควบคุมเครื่องจักรที่ใช้ AI เพิ่มเข้ามาได้

จากงานวิจัยของสถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ได้สำรวจทักษะแรงงานของคนในยุค 4.0 และทักษะที่นายจ้างต้องการ พบว่า ผู้ประกอบการต้องการเด็กที่มีประสบการณ์ในโลกของการทำงานจริงในลักษณะสหกิจศึกษา มากกว่าเด็กที่จบจากมหาวิทยาลัยเพียงอย่างเดียว เพราะเด็กที่ผ่านการฝึกงานแต่ละคนจะเข้าใจว่าสถานประกอบการนั้นต้องการอะไร แบบไหน

ขณะเดียวกันผู้ประกอบการต้องการให้พนักงานบริษัท หรือกลุ่ม White Collar มีทักษะในการตัดสินใจ มีทักษะด้าน AI ตลอดจนการวิเคราะห์ Big Data เช่นเดียวกับกลุ่มผู้ใช้แรงงาน หรือ Blue Collar ต้องการเพียงแค่ความสามารถในการปรับตัว และไม่ปฏิเสธที่จะต้องทำงานร่วมกับเทคโนโลยีเป็นทางเดียวที่จะอยู่รอดได้

แหล่งเรียนรู้ตอบโจทย์ทุกเจนเนอเรชั่น

สอดคล้องกับมุมมองของ ผศ.ดร.ศุภชัย ศรีสุชาติ ผู้อำนวยการสถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) ให้ความคิดเห็นว่า แหล่งเรียนรู้ที่สามารถตอบโจทย์ทุกเจนเนอเรชั่น ที่ภาครัฐ เป็นผู้มีบทบาทสำคัญ ซึ่งต้องเข้ามาสนับสนุนและลุงทุนให้เกิดการ Re-Skill และ Up-Skill

อาทิ การสร้างแพลทฟอร์มของวิชาบางอย่างให้นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงได้ เช่น ถ้าอยากให้คนเรียนรู้เรื่อง AI ก็ต้องทำหลักสูตรเบื้องต้นและเปิดอบรมฟรี จัดหาโครงสร้างขั้นพื้นฐานเพื่อรองรับ ไม่ว่าจะเป็นอินเตอร์เน็ตความเร็วสูง อุปกรณ์เทคโนโลยี ฯลฯ เพื่อให้กลุ่มเหล่านี้ได้เข้าถึงเทคโนโลยี

ในทำนองเดียวกันสถาบันการศึกษาก็ต้องปรับการเรียนการสอน และควรให้บริการวิชาการที่ครอบคลุมทุกกลุ่มคนอย่างที่สถาบันเสริมศึกษาและทรัพยากรมนุษย์สถาบัน มธ.ได้ดำเนินการอยู่ในขณะนี้ โดยได้เปิดการให้บริการอบรมทักษะทั้งในรูปแบบที่เปิดสาธารณะแบบ in-house ภายในองค์กร รวมทั้งแบบบริการสังคมที่ไม่หวังผลกำไร พร้อมกับเป็นที่ปรึกษาองค์กรด้านทรัพยากรมนุษย์

ผศ.ดร.ศุภชัย บอกว่ารูปธรรมของผลงาน ไม่ว่าจะเป็น “โรงเรียนผู้สูงอายุ” ที่ให้ผู้สูงวัยได้กลับมาเรียนรู้ในสิ่งที่พวกเขาควรจะรู้ นับเป็นเรื่องที่ดียิ่งไม่แตกต่างกับการฝึกทักษะอาชีพให้กับกลุ่มผู้ใกล้พ้นโทษออกสู่สังคมโลกภายนอก ภาครัฐต้องมีการเตรียมความพร้อมก่อนกลุ่มนักโทษที่จะออกจากเรือนจำ ตลอดไปจนถึงมหาวิทยาลัยประชาชน ที่ฝึกอาชีพให้กับประชาชน แต่ที่มองข้ามไม่ได้เด็ดขาดคือมีตลาดรองรับ

แหล่งเรียนรู้ที่ตอบโจทย์ของคนทุกเจนเนอเรชัน ในยุคที่ผู้คนอาจไม่ได้เกษียณอายุที่ 60 อีกต่อไป ดังนั้นการเพิ่มทักษะมนุษย์ ไม่ว่าอย่างไรก็เป็นสิ่งที่จำเป็นและคุ้มค่าต่อการลงทุน โดยเฉพาะสถานการณ์เศรษฐกิจในปัจจุบันที่ได้รับผลกระทบจากสารพัดปัจจัยลบรุมเร้าทุกด้าน จำเป็นอย่างยิ่งที่ภาครัฐต้องให้ความสำคัญเรื่องนี้เป็นพิเศษและอย่างจริงจัง