เผยเบื้องหลังกลยุทธ์ความสำเร็จ ‘โจรสลิด บางบ่อ’ สร้างแบรนด์ท้องถิ่นอย่างไร? ให้โดนใจลูกค้าทั่วประเทศ
อาหารไทย ได้รับการยอมรับในระดับสากล ทั้งด้านเอกลักษณ์ของรสชาติอาหารที่โดดเด่น มีวัตถุดิบท้องถิ่นที่หลากหลาย และความใส่ใจในการรังสรรค์ทุกขั้นตอนการปรุงอาหาร เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อาหารไทย เป็นที่ชื่นชอบของผู้บริโภคทั้งใน และต่างประเทศอย่างกว้างขวาง
บทความนี้ Bangkok Bank SME จะพาไปเจาะลึกกลยุทธ์การตลาด กับคุณไพรัช ทองละเอียด ผู้บริหาร บริษัท เอ็กซ์ซิม ไทย เทรดดิ้ง จำกัด และผู้ก่อตั้งแบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' ที่เริ่มต้นจากเล็งเห็นคุณค่าของวัตถุดิบท้องถิ่นอย่าง ‘ปลาสลิด’ ในอำเภอบางบ่อ ซึ่งมีชื่อเสียงในกลุ่มผู้บริโภคมานาน แต่ยังไม่มีใครนำมาสร้างแบรนด์อย่างจริงจัง จนกลายเป็นธุรกิจที่ประสบความสำเร็จจนถึงปัจจุบัน

คุณไพรัช กล่าวว่า เราเริ่มทำธุรกิจปี 2558 โดยเน้นการค้าขายทั่วไป แต่จุดเริ่มต้นของธุรกิจอาหาร เกิดขึ้นในปี 2561 ก่อนเกิดวิกฤตโควิด เนื่องจากเราอาศัยอยู่ในพื้นที่บางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ และมีความสนใจปลาสลิดท้องถิ่นเป็นอย่างมาก ขณะที่ขับรถไปซื้อปลาสลิดจากแผงปลาเก่าแก่ เกิดไอเดียที่จะนำปลาสลิดบางบ่อคุณภาพดี มาสร้างเป็นแบรนด์ของตัวเอง เนื่องจากขณะนั้นยังไม่มีใครทำจริงจังมากนัก จึงคิดว่าน่าจะลองศึกษาโอกาสในการสร้างแบรนด์ปลาสลิด โดยเน้นจุดขายคือ ‘ของดีบางบ่อ’
"ช่วงแรก เราพยายามหาข้อมูล และศึกษาเรื่องการสร้างแบรนด์ปลาสลิด จนพบว่า มีวิสาหกิจชุมชนเพียงไม่กี่แห่งที่ยังคงใช้วิธีการผลิตปลาสลิดแบบโบราณ เราจึงเข้าไปขอความร่วมมือ เพื่อเรียนรู้และนำความรู้เหล่านั้นมาประยุกต์ใช้ในการทำธุรกิจของเราเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงการระบาดของโควิด ผู้คนหันมาซื้อสินค้าออนไลน์มากขึ้น เราจึงใช้โอกาสนี้ในการขยายช่องทางการขาย จนกระทั่งปี 2565 จึงได้ก่อตั้งโรงงานของตัวเองขึ้นมา โดยยังคงให้วิสาหกิจชุมชนเป็นผู้แปรรูปวัตถุดิบให้เบื้องต้น และเรามาทำการพัฒนาและต่อยอดผลิตภัณฑ์เพิ่มเติม”

ทำไมต้องเป็นปลาสลิดจากบางบ่อ
หลายคนรู้จักปลาสลิดบางบ่อ แต่ไม่ค่อยทราบว่า ทำไมถึงอร่อยเป็นพิเศษ จริง ๆ แล้ว เบื้องหลังความอร่อย เกิดจากภูมิปัญญาชาวบ้าน คือย้อนกลับไป 70 ปีที่แล้ว ชาวบ้านในสมุทรปราการ คิดค้นวิธีการถนอมปลาสลิดแบบโบราณ คือการ ‘ฝัดเกลือโบราณแบบดั้งเดิม’ โดยนำปลาสลิดมาทำความสะอาดและหมักด้วยเกลือทะเลที่หาได้ในท้องถิ่น ด้วยกรรมวิธีการทำเกลือแห้ง สูตรของชาวบางบ่อ สมุทรปราการสืบทอดกันมา วิธีนี้ช่วยลดกลิ่นคาว และทำให้ปลาสลิดมีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ ไม่เค็มจัด และมีเนื้อสัมผัสที่แตกต่างจากปลาสลิดที่หมักด้วยน้ำเกลือแบบทั่วไป ทำให้มีความอร่อยที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว จนขึ้นชื่อว่า ‘ปลาสลิดอร่อยต้องบางบ่อ’

ซึ่งวิธีการแบบโบราณนี้ จะใช้เกลือในการทำความสะอาดปลา โดยนำปลาสลิดมาทับซ้อนกันในภาชนะขนาดใหญ่ แล้วโรยด้วยเกลือ ปล่อยให้เกลือซึมเข้าไปในตัวปลา ดูดซับความชื้นและกลิ่นคาวออกมา ทำให้ได้ปลาสลิดที่มีคุณภาพดี รสชาติอร่อย และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว แม้ปัจจุบัน วิธีการผลิตปลาสลิดอาจมีการปรับเปลี่ยนไป โดยใช้เทคโนโลยีการผลิตด้วยนวัตกรรมที่สะอาด ปลอดภัย และใช้เกลือสมุทรซึ่งเป็นเกลือคีโต (Keto) แต่ยังคงสืบสานความเป็นอัตลักษณ์สูตรบางบ่อ ที่มีรสชาติดีเหมือนดั้งเดิม ซึ่งเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้ปลาสลิดบางบ่อมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และแตกต่างจากที่อื่น
คุณไพรัช กล่าวเพิ่มเติมว่า เรานำเทคโนโลยี มาประยุกต์ใช้ในการผลิตปลาสลิด โดยใช้เครื่องสลัดเกลือออกเพื่อลดความเค็ม จากนั้นนำปลาสลิดไปหมักในถังน้ำแข็งที่เจาะรู ให้ความเย็นและน้ำเกลือซึมเข้าไปในตัวปลาได้อย่างทั่วถึง วิธีการนี้เป็นการผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ากับภูมิปัญญาชาวบ้านแบบดั้งเดิม ทำให้ได้ปลาสลิดที่มีคุณภาพดี รสชาติอร่อย และคงความเป็นเอกลักษณ์ของปลาสลิดบางบ่อไว้ได้

ต่อยอดผลิตภัณฑ์จากปลาสลิด
เราเล็งเห็นถึงความต้องการของลูกค้าที่หลากหลาย จึงพยายามพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อตอบโจทย์ความต้องการผู้บริโภคมากขึ้น เช่น ปลาสลิดไร้ก้างที่นำไปประกอบอาหารได้ง่าย หรือปลาสลิดที่นำไปอบในหม้ออบลมร้อนได้เลย โดยไม่ต้องทอด ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่เราคิดค้นขึ้นมาเพื่อให้ลูกค้าได้รับประสบการณ์การรับประทานที่สะดวกสบายยิ่งขึ้น
ผลิตภัณฑ์หลักของเรา เริ่มต้นจากปลาสลิดแดดเดียว แต่ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก คือปลาสลิดไร้ก้าง ลูกค้าหลายคนอาจจะเคยชินกับการรับประทานปลาสลิดเป็นตัว แต่การทำปลาสลิดไร้ก้าง จะช่วยให้ลูกค้าได้รับความสะดวกในการรับประทานมากขึ้น และยังสะอาด ถูกสุขอนามัยอีกด้วย แม้ว่าราคาจะสูงกว่าปลาสลิดแบบปกติ (ประมาณ 700-800 บาท/กก.) แต่ลูกค้าก็ยอมจ่ายเพื่อแลกกับความสะดวกและคุณภาพที่ดี

นอกจากนี้ เรายังได้พัฒนาผลิตภัณฑ์เพิ่มเติม เช่น กุนเชียงปลาสลิด ซึ่งเกิดจากไอเดียที่อยากนำปลาสลิดมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ที่น่าสนใจ โดยเราได้ร่วมมือกับวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดสุพรรณบุรี ที่มีความเชี่ยวชาญการทำกุนเชียง เพื่อพัฒนากุนเชียงปลาสลิดให้มีรสชาติอร่อยและเป็นเอกลักษณ์ รวมถึงคิดสูตร Low-Carb (Low Carbohydrate) ใส่แป้งน้อย ตอบโจทย์คนรักสุขภาพ และผลิตภัณฑ์อื่น เช่น ปลาสลิดทอดกรอบไร้ก้าง น้ำพริกปลาสลิด และผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากปลาสลิด เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าอย่างครอบคลุม

ช่องทางการตลาด จากโอกาสช่วงวิกฤต
กลยุทธ์ทางการตลาด เน้นไปที่ช่องทางออนไลน์และการขายส่งให้กับร้านอาหารเป็นหลัก เนื่องจากผลิตภัณฑ์ของเรา มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและเน้นคุณภาพ ทำให้เราสามารถสร้างฐานลูกค้าได้อย่างแข็งแกร่งผ่านช่องทางเหล่านี้ แม้ว่าเราจะยังไม่ได้เข้าไปทำตลาดในโมเดิร์นเทรดขนาดใหญ่ก็ตาม
“เราเริ่มต้นธุรกิจนี้มาตั้งแต่ปี 2561 และมียอดขายเติบโตอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งเกิดวิกฤตโควิดในปี 2563 ยอดขายของเราได้เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดถึง 34 ล้านบาท ซึ่งแสดงให้เห็นว่าช่องทางออนไลน์เป็นช่องทางที่สำคัญมากในการทำธุรกิจในช่วงวิกฤต เราจึงใช้โอกาสนี้ในการพัฒนาการตลาดออนไลน์ของเราให้เติบโตยิ่งขึ้น”

'โจรสลิด บางบ่อ' จับใจลูกค้าได้อย่างไร?
คุณไพรัช กล่าวว่า เราพัฒนาสูตรเฉพาะในการปรุงรสปลาสลิด เพื่อให้ได้รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และถูกปากผู้บริโภค โดยเน้นรสชาติที่เข้มข้นและกลมกล่อม ซึ่งเป็นที่นิยมของผู้บริโภค สำหรับส่วนหัวของปลาสลิดที่เหลือจากการแปรรูป เรานำไปใช้ประโยชน์ เช่น การทำอาหารสัตว์ เพื่อลดการสูญเสียและเพิ่มมูลค่าให้กับวัตถุดิบ
วิสัยทัศน์ของเรา คือการสร้างแบรนด์ให้เป็นที่รู้จักและเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคทั่วไป เราต้องการให้ลูกค้านึกถึงปลาสลิด แล้วนึกถึงแบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' เป็นอันดับแรก เพื่อขยายฐานลูกค้า เราจึงพัฒนาผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบที่เป็นปลา โดยเน้นปลาที่มีคุณภาพสูงและมีความเป็นเอกลักษณ์ เช่น ปลาอินทรีย์ ปลากะพง และปลาทรายแดง กุนเชียงปลาแซลมอน เราเลือกใช้ปลาที่มีขนาดใหญ่และสดใหม่ เพื่อให้ได้เนื้อปลาที่มีคุณภาพดีที่สุด

หนึ่งในผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมอย่างมาก คือ ปลาอินทรีย์ทอดน้ำปลา และปลาอินทรีย์หวาน เราคิดสูตรเฉพาะในการหมักปลา โดยใช้น้ำตาลโตนด เพิ่มความหวาน เพื่อให้ได้รสชาติที่กลมกล่อมและแตกต่างจากปลาอินทรีย์ทั่วไป นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เช่น ปลากะพงแช่น้ำปลา และปลากุเลาแดดเดียว ซึ่งเป็นปลาที่มีเนื้อแน่นและมีรสชาติอร่อย


“เราต้องการให้แบรนด์ของเราเป็นเหมือนซูเปอร์มาร์เก็ตออนไลน์สำหรับผู้ที่ชื่นชอบรับประทานปลา โดยจะคัดสรรวัตถุดิบที่มีคุณภาพดีที่สุดมาให้ลูกค้าได้เลือกซื้อ”

'โจรสลิด บางบ่อ' ร่วมโครงการ Big Brother
ผมเข้าร่วมโครงการ Big Brother ของหอการค้าไทยและสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ซึ่งจะมีบริษัทชั้นนำของประเทศมาเป็นพี่เลี้ยงให้ธุรกิจ SME ผมเลือกพี่เลี้ยง คือโลตัส ผู้ที่ดูแลโครงการแนะนำให้เราขยายตลาดไปยังกลุ่มลูกค้าธุรกิจต่อธุรกิจ (B2B) เช่น ร้านอาหาร เพื่อให้ปลาสลิดของเราเป็นวัตถุดิบหลักในการประกอบอาหาร
อย่างไรก็ตาม การทำตลาดในกลุ่ม B2B นั้นมีความท้าทายอยู่บ้าง เพราะปลาสลิดที่ผลิตเพื่อจำหน่ายในโมเดิร์นเทรดมักจะผ่านกระบวนการแช่แข็ง ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณภาพของสินค้าเมื่อนำไปปรุงอาหาร ดังนั้นเราจึงต้องมีระบบการบริหารจัดการสินค้าที่เข้มงวด เพื่อให้มั่นใจว่าสินค้าที่ส่งถึงมือลูกค้ายังคงมีความสดใหม่และคุณภาพดีอยู่เสมอ
อุปสรรคในธุรกิจ
ที่เห็นได้ชัด คือความผันผวนของราคาที่ขึ้นอยู่กับฤดูกาลและปริมาณผลผลิต โดยเฉพาะช่วงที่ปลาขาดตลาด ราคาจะสูงขึ้นมาก ทำให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้นตามไปด้วย เพื่อแก้ปัญหานี้ เราจึงวางแผนที่จะปรับกลยุทธ์การผลิต โดยการลดปริมาณการผลิตปลาสลิดในช่วงที่ราคาสูง และหันไปผลิตปลาชนิดอื่นทดแทน
เพื่อแก้ปัญหานี้ เราจึงนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่มาใช้ในการเลี้ยงปลาสลิด เช่น การเลี้ยงปลาสลิดในบ่อซีเมนต์ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่กำลังได้รับการพัฒนาโดยอาจารย์จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โดยการจำลองสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติภายในบ่อซีเมนต์ ทำให้สามารถเลี้ยงปลาสลิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และได้ปลาที่มีคุณภาพดี ซึ่งเราพบว่า รสชาติของปลาสลิดในปัจจุบันแตกต่างจากในอดีต เนื่องจากเทคโนโลยีการเลี้ยงปลาพัฒนาขึ้น ทำให้สภาพแวดล้อมในการเลี้ยงปลาสลิดมีความสม่ำเสมอมากขึ้น ส่งผลให้รสชาติของปลาไม่หลากหลายเหมือนแต่ก่อน
เราเล็งเห็นว่าเทคโนโลยีนี้ มีศักยภาพในการพัฒนาอุตสาหกรรมการเลี้ยงปลาสลิดของประเทศไทย เนื่องจากช่วยแก้ปัญหาเรื่องพื้นที่ในการเลี้ยงปลา และควบคุมคุณภาพของปลาได้ดีขึ้น เราจึงวางแผนที่จะร่วมมือกับกรมประมงและเกษตรกรในการนำเทคโนโลยีนี้ไปใช้ในเชิงพาณิชย์
สำหรับชื่อแบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' ที่สื่อถึงปลาสลิด แต่ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์จากปลาชนิดอื่น ๆ เพิ่มขึ้น จะทำให้ลูกค้าสับสนในชื่อหรือไม่ คุณไพรัช อธิบายถึงเรื่องนี้ว่า ก่อนหน้านี้ เคยพิจารณาที่จะเปลี่ยนชื่อแบรนด์เป็น 'โจรสลัด' เพราะคิดว่าชื่อนี้ดูน่าสนใจและเป็นที่จดจำมากกว่า แต่หลังจากทดลองใช้ชื่อใหม่กับกลุ่มลูกค้าบางส่วน ปรากฏว่าลูกค้าเกิดความสับสนและสงสัยว่าเป็นเพจปลอมหรือไม่
“จากผลการทดลอง ทำให้เราสรุปได้ว่า ชื่อ 'โจรสลิด บางบ่อ' ยังคงเป็นชื่อที่ลูกค้าจดจำได้ดี และมีความผูกพันกับแบรนด์ของเรา ดังนั้น เราจึงตัดสินใจที่จะคงชื่อเดิมไว้ แต่จะพยายามสร้างแบรนด์ให้มีความหลากหลายมากขึ้น โดยอาจจะขยายไลน์ผลิตภัณฑ์ไปยังกลุ่มปลาทะเลชนิดอื่นภายใต้แบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' เช่นเดียวกัน”
สำหรับช่องทางการตลาด เราให้ความสำคัญกับการทำการตลาดออนไลน์เป็นหลัก เนื่องจากพฤติกรรมของลูกค้าส่วนใหญ่หันมาซื้อสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้น เราได้มีการสำรวจความคิดเห็นจากลูกค้า พบว่าลูกค้าส่วนใหญ่ชอบความสะดวกสบายในการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์ เพราะสามารถเลือกสินค้าได้หลากหลายและไม่ต้องออกจากบ้าน ทุกครั้งที่ลูกค้าซื้อ จะมีเจ้าหน้าที่โทรไปติดตาม สอบถามความพึงพอใจ เป็นการทำ CRM กับลูกค้า เพื่อรักษาฐานลูกค้าเดิม และเพิ่มยอดขายในอนาคต

แผนการขยายธุรกิจในอนาคต
เราจะมุ่งเน้นการเพิ่มช่องทางจัดจำหน่าย และพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ที่ตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้ามากขึ้น หนึ่งในแผนงานที่น่าสนใจ คือการเปิดร้านข้าวต้มขนาดเล็ก โดยใช้วัตถุดิบหลักเป็นปลาสลิดของเราเอง เพื่อให้ลูกค้าได้สัมผัสรสชาติของปลาสลิดในรูปแบบที่หลากหลายมากขึ้น
ขณะเดียวกัน จะเริ่มเปิดร้านขนาดเล็กในพื้นที่ที่มีศักยภาพ เช่น ตลาดปลาบางแสน เพื่อทดลองตลาดและสร้างแบรนด์ให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น สำหรับช่องทางการจัดจำหน่ายในโมเดิร์นเทรด เราจะมุ่งเน้นไปยังตลาดในต่างจังหวัดที่มีศักยภาพ เช่น จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยจะร่วมมือกับตัวแทนจำหน่ายที่แข็งแกร่งเพื่อขยายฐานลูกค้าให้ครอบคลุมมากขึ้น
อีกทั้งจะให้ความสำคัญกับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ โดยอ้างอิงจากความต้องการของลูกค้า เช่น การผลิตกุนเชียงปลาที่มีไขมันน้อย หรือการแปรรูปปลาเป็นชิ้น เพื่ออำนวยความสะดวกในการปรุงอาหาร สำหรับเรื่องการขนส่ง เราได้เตรียมระบบโลจิสติกส์ที่ครอบคลุม ทั้งการขนส่งด้วยรถห้องเย็น และการขนส่งทางไปรษณีย์ไทย เพื่อให้ลูกค้าได้รับสินค้าที่สดใหม่และตรงตามเวลาที่กำหนด
นอกจากนี้ เราจะมีการจัดโปรโมชั่นและกิจกรรมส่งเสริมการขาย เพื่อกระตุ้นยอดขายและสร้างความผูกพันกับลูกค้า เช่น การซื้อสินค้าครบตามจำนวนที่กำหนดจะได้รับของแถมฟรี หรือจัดส่งฟรี เป็นต้น
คุณไพรัช ทิ้งท้ายว่า เป้าหมายของเรา คือการทำให้แบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' เป็นแบรนด์อันดับหนึ่งในใจผู้บริโภคเมื่อนึกถึงปลาสลิด แม้ว่าเราจะพัฒนาไปมากแล้ว แต่ก็ยังมีช่องว่างให้เราเข้าถึงผู้บริโภคได้อีก เพราะยังมีผู้บริโภคอีกจำนวนมากที่ยังไม่รู้จักแบรนด์ของเรา จึงถือเป็นความท้าทายในการที่จะทำให้แบรนด์ 'โจรสลิด บางบ่อ' เข้าไปอยู่ในใจผู้บริโภคทั่วประเทศได้
ติดตาม 'โจรสลิด บางบ่อ' ได้ทาง :