4 วิธี นำธุรกิจสู่การ Business Transformation เปลี่ยนข้อมูลมหาศาล (Big Data) เป็นความต้องการที่แท้จริงของผู้บริโภค

ข้อมูลขนาดใหญ่ หรือ Big Data กำลังกลายเป็นคีย์เวิร์ดสำคัญ ที่จะทำให้องค์กรประสบความสำเร็จ โดยเฉพาะสำหรับธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ที่อยู่ในช่วงการ Scale up สร้างการเติบโตและโอกาสทางธุรกิจ

ซึ่งแน่นอนว่า เมื่อเทคโนโลยีพัฒนาขึ้น เครื่องมือ Big Data จะกลายเป็นสินทรัพย์ที่มีราคาที่ไม่แพง และใช้งานง่ายมากขึ้น ทำให้การวิเคราะห์ข้อมูลแบบเรียลไทม์เป็นกุญแจสำคัญในการต่อยอดธุรกิจ ตลอดจนการเปลี่ยนผ่าน (Transition) มาใช้เทคโนโลยี ระบบออโตเมชั่น หรือ AI ในการสร้างความแข็งแกร่งให้ธุรกิจในอนาคต

ในบทความที่แล้วได้เล่าถึงความหมาย และยกตัวอย่างการใช้ Big Data ในองค์กรธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมไปแล้ว มาถึงบทความนี้จะเล่าถึงหลักการ และวิธีการในการเปลี่ยนผ่านธุรกิจ (Business Transformation) เปลี่ยนข้อมูลมหาศาลให้กลายเป็นความต้องการที่แท้จริงของผู้บริโภค

อ่านเพิ่มเติม คลิก

ใช้ประโยชน์จาก Big Data อย่างไร? ให้ธุรกิจ SME ทรงพลัง ก้าวสู่ความสำเร็จ และตอบโจทย์ลูกค้าดิจิทัล

การบูรณาการข้อมูลขนาดใหญ่ลงในกลยุทธ์ธุรกิจขนาดเล็ก

สำหรับธุรกิจขนาดเล็ก ที่ต้องการใช้ประโยชน์จากพลังของ Big Data นั้น หลักการสำคัญต้องเริ่มจากวางกระบวนการทำงาน ในการรวบรวมข้อมูลอัจฉริยะ และการรวมข้อมูลเชิงลึกเหล่านี้เข้ากับกลยุทธ์ทางธุรกิจที่กว้างขึ้น

เริ่มจากการรวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ เช่น การโต้ตอบสื่อสังคม การวิเคราะห์เว็บไซต์ และการทำธุรกรรมของลูกค้า โดย ใช้เครื่องมืออย่าง Google Analytics เพื่อรับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับพฤติกรรมและความชอบของผู้เยี่ยมชม

ต่อเนื่องด้วย การวิเคราะห์ข้อมูล โดยการใช้เครื่องมืออย่างง่าย เช่น Microsoft Power BI หรือ Tableau เพื่อวิเคราะห์ข้อมูล มุ่งเน้นไปที่ตัวชี้วัดที่สำคัญ สอดคล้องกับเป้าหมายทางธุรกิจ เช่น รูปแบบการมีส่วนร่วมของลูกค้าหรือแนวโน้มการขาย หรือการใช้แอปพลิเคชันข้อมูลเชิงลึก แล้วนำข้อมูลเชิงลึกที่ได้รับ ปรับกลยุทธ์การตลาดและกระบวนการปฏิบัติงานของคุณ ตัวอย่างเช่น หากข้อมูลระบุถึงความชอบสำหรับผลิตภัณฑ์บางอย่าง สามารถนำไปสู่การกำหนดแคมเปญการตลาดให้ตรงจุด เป็นต้น

การสร้างสภาพแวดล้อม (Ecosystem) ที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล ส่งเสริมวัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับและใช้ข้อมูลเชิงลึกที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลเพื่อการตัดสินใจในทุกระดับขององค์กร ซึ่งรวมถึงการฝึกอบรมทีมงานในองค์กร เพื่อให้สามารถใช้เครื่องมือข้อมูลขนาดใหญ่ และตีความข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การจัดตำแหน่งเชิงกลยุทธ์ กำหนดวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนสำหรับการริเริ่ม Big Data ของคุณ ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงความพึงพอใจของลูกค้า การเพิ่มยอดขาย หรือเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน จัดแนวการเก็บรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ของคุณด้วยเป้าหมายเหล่านี้

การใช้งานเครื่องมือและเทคโนโลยี เพื่อเลือกให้เหมาะสมกับขนาดและวัตถุประสงค์ทางธุรกิจของคุณ มีตั้งแต่แพลตฟอร์มการวิเคราะห์พื้นฐานไปจนถึงแอปพลิเคชันการประมวลผลข้อมูลขั้นสูง ตรวจสอบว่าเครื่องมือเหล่านี้สามารถเข้าถึงได้และใช้งานง่ายสำหรับทีมของคุณ ตลอดจนการฝึกอบรมและพัฒนาทีม ลงทุนในการฝึกอบรมและทรัพยากร เพื่อสร้างความรู้ข้อมูล อาจรวมถึงการประชุมเชิงปฏิบัติการ หรือจัดทำหลักสูตรออนไลน์

สิ่งที่สำคัญ คือ การตรวจสอบและการปรับตัวเป็นประจำ เพราะ Big Data มีการเปลี่ยนแปลงแบบไดนามิกตลอดเวลา ดังนั้น การประเมินผลกระทบของกลยุทธ์ที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลของคุณอย่างสม่ำเสมอ ให้พร้อมที่จะปรับตัวให้เข้ากับข้อมูลเชิงลึกใหม่ ๆ และการเปลี่ยนแปลงของตลาด จะนำไปสู่การสร้างการเติบโตของธุรกิจอย่างยั่งยืน

วิธีประยุกต์ใช้ Big Data กับธุรกิจ

ปัจจุบัน Big Data มีประโยชน์มากมาย และมีตัวอย่างองค์กรที่ปรับใช้ Big Data เพื่อทำการตลาดและดำเนินธุรกิจให้ประสบความสำเร็จ หากธุรกิจ หรือองค์กรของคุณต้องการใช้บ้าง ต่อไปนี้ เป็นคำแนะนำที่จะช่วยให้คุณเห็นแนวทางในการปรับใช้ได้ชัดเจนขึ้น

1. กำหนดเป้าหมายและตั้งโจทย์ในการใช้ Big Data โดยเริ่มแรก ก่อนที่องค์กรจะวางแผนเก็บข้อมูลหรือตัดสินใจซื้อซอฟต์แวร์จัดการข้อมูลมาใช้ บริษัทหรือองค์กร ควรถามตัวเองก่อนว่า จะใช้ข้อมูลเพื่ออะไร จากนั้นทำความเข้าใจโจทย์ว่าธุรกิจต้องการรู้อะไร โดยอาจตั้งต้นด้วยเป้าหมายทางธุรกิจ หรือเป้าหมายทางการตลาด เช่น ต้องการลดระยะเวลาดำเนินงาน ลดระยะเวลาขนส่ง ต้องการเพิ่มยอดขาย หรือบุกตลาดใหม่ เป็นต้น เมื่อได้ข้อสรุปเรื่องเป้าหมายที่ชัดเจนและได้โจทย์แล้ว จึงตัดสินใจเลือกใช้ให้เหมาะกับการใช้งาน

2. ทำความเข้าใจข้อมูลและเลือกวิธีวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งในขั้นตอนนี้ องค์กรต้องทำความเข้าใจก่อนว่าจะใช้วิธีใดในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อตอบโจทย์ รวมถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ในขั้นตอนแรก โดยจะต้องตอบคำถามเบื้องต้น เช่น ต้องการข้อมูลอะไรบ้าง เพื่อที่จะตอบคำถามหรือโจทย์ที่ตั้งไว้ องค์กรต้องการข้อมูลประเภทไหน จากแหล่งใดบ้าง เพื่อจะได้รู้ว่า ต้องนำเข้าข้อมูลจากแหล่งใดบ้าง หรือซอฟต์แวร์ที่จะใช้จัดการกับข้อมูลจำเป็นต้องเชื่อมต่อกับเครื่องมือใดได้บ้าง พร้อมทั้งต้องการการคำนวณและวิเคราะห์ข้อมูลแบบใด เพื่อให้ได้คำตอบ รวมถึงรูปแบบคำตอบที่อยากได้ เช่น เป็นกราฟ หรือ หน้าต่างรายงานผล (Report Dashboard) เป็นต้น

3. เลือกเทคโนโลยีจัดการ Big Data ที่เหมาะสม หลังจากองค์กรเข้าใจโจทย์ และรู้แล้วว่าต้องการข้อมูลอะไรบ้างเพื่อที่จะตอบโจทย์เป้าหมาย จะนำมาสู่การเลือกใช้เทคโนโลยีมาใช้งาน แต่ก่อนอื่นต้องแน่ใจว่า เครื่องมือที่จะนำมาใช้นั้น สามารถดึงและจัดการกับข้อมูลที่เราต้องการได้ และสามารถวิเคราะห์เพื่อตอบคำถามที่เราต้องการได้ด้วย

ปัจจุบันรูปแบบของการเลือกซื้อเครื่องมือ ส่วนใหญ่จะมีช่วงทดลอง (Free trial) ซึ่งเป็นทางเลือกที่ดีที่จะได้ลองใช้เครื่องมือก่อนว่าตอบโจทย์และเป้าหมายของเราจริง ๆ หรือไม่ เพราะเครื่องมือมีความซับซ้อน มีฟีเจอร์มากมาย หากไม่ทดสอบก่อน ผู้ใช้งานอาจจะไม่สามารถใช้ประโยชน์จากศักยภาพของเครื่องมือได้เต็มที่

การตัดสินใจเลือกเครื่องมือ ควรจะเน้นไปที่ความสามารถในปรับปรุงบางส่วนเพื่อให้เหมาะกับองค์กร สิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง คือมีการอบรม สอนการใช้งาน และบริการให้ความช่วยเหลือหลังการขาย นอกจากนี้ ในปัจจุบัน ควรมองหาซอฟต์แวร์ที่จัดเก็บข้อมูลบน Cloud system เพราะสะดวกต่อการดึงและเชื่อมต่อข้อมูลมากกว่า

4. เตรียมพร้อมทักษะด้านการจัดการข้อมูลในองค์กร ซึ่งขั้นตอนนี้ ทุกองค์กรต้องตระหนักว่า ทุกเทคโนโลยียังต้องการ ‘มนุษย์’ ในการควบคุมและกำหนดเป้าหมาย ดังนั้น เมื่อต้องการใช้ Big Data ในองค์กรให้เกิดประโยชน์สูงสุด หัวใจสำคัญ คือ “คน” ซึ่งองค์กรจะต้องมีแผนการฝึกอบรมเพื่อสร้างทักษะให้แก่พนักงานที่รับผิดชอบ พร้อมทั้งมอบหมายหน้าที่ว่าใครทำอะไร

ซึ่งเรื่องการอบรม อาจจะเป็นการอบรมกันภายในองค์กร ผู้ให้บริการซอฟต์แวร์ หรือกระจายงานให้ Outsource ที่มีความเชี่ยวชาญช่วยดูแลได้ เช่น จ้างบริษัทวิเคราะห์ข้อมูล เป็นต้น

ส่องข้อจำกัดการเปลี่ยนผ่าน Big Data

อย่างไรก็ตาม การนำ Big Data มาใช้ทันที อาจต้องเผชิญความท้าทายหลายด้าน ดังนั้น องค์กรจำเป็นต้องทำความเข้าใจและดำเนินงานไปพร้อมกัน และควรจะกระจายความรับผิดชอบ วางแผนจัดการกับข้อมูล และการอบรมทักษะและการดำเนินงาน ว่าในระหว่างเปลี่ยนถ่ายข้อมูลจะดำเนินการอื่น ๆ อย่างไร เพื่อลดข้อจำกัดเรื่องคน

อีกทั้ง การใช้ Big Data ยังต้องเผชิญกับความท้าทาย โดยเฉพาะด้านจริยธรรม โดยจะต้องมีการจัดการอย่างมีความรับผิดชอบ และแนวทางปฏิบัติที่โปร่งใส ซึ่งต้องได้รับความยินยอมอย่างชัดแจ้ง รักษาความโปร่งใสของลูกค้าเกี่ยวกับการใช้ข้อมูล เป็นขั้นตอนสำคัญในการสร้างความไว้วางใจ ใช้ข้อมูลอย่างมีจริยธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในการตลาดและการโฆษณาส่วนบุคคล การหลีกเลี่ยงอคติของข้อมูลเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันข้อมูลเชิงลึกที่บิดเบือนที่มีผลต่อการวางกลยุทธ์ธุรกิจ

ประเด็นสำคัญอีกด้านหนึ่ง คือ เรื่องต้นทุนของ SME เพราะแน่นอนว่า ในการวิเคราะห์ Big data อาจทำให้ต้นทุนเพิ่มขึ้นพอสมควร ทั้งจากการลงทุนด้านฮาร์ดแวร์ และซอฟต์แวร์ การพึ่งพาอาศัยมืออาชีพในการวิเคราะห์โดยเฉพาะเจาะจง ที่เรียกนักวิเคราะห์เหล่านี้ว่า Data scientists

ดังนั้น แนะนำว่า SME ควรเริ่มจากการใช้วิธีการเก็บข้อมูลง่าย ๆ ด้วยโปรแกรม Excel หรือ Google Sheet ไปก่อน แล้วจึงค่อย ๆ ศึกษาเตรียมพร้อมเพื่อนำเทคโนโลยีแบบ Open-sourced ที่ผู้ให้บริการเปิดให้ใช้บริการฟรีมาปรับใช้

ยกตัวอย่าง เครื่องมือสำหรับทำการวิเคราะห์ Big Data ฟรี ที่ได้รับความนิยมสูงในปี 2023 นอกจาก Microsoft Power BI และ Excell ที่รู้จักกันเป็นอย่างดีแล้ว ก็ยังมี Python เปิดให้ทดลองใช้บริการชอฟแวร์ที่ช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลได้ฟรี สามารถใช้จัดการข้อมูลขนาดใหญ่ได้ดี มี Library รองรับ และเปิดให้เชื่อมต่อข้อมูลกับระบบอื่น

โปรแกรมเหล่านี้ถูกใช้งานโดยบริษัทยักษ์ใหญ่หลายเจ้า เช่น Google Facebook และ Amazon เป็นต้น หรือ Looker Studio ซึ่งมีความสามารถในการรวบรวมข้อมูลจากหลายแหล่งได้ มีระบบจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจ และนำเสนอข้อมูลแบบ Interactive เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีข้อจำกัดด้านเงินลงทุนในการพัฒนาต่อยอดระบบบจัดการข้อมูล แต่ก็นับว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า เพราะหาก SME สามารถเข้าถึงใจของลูกค้า ตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้าได้ เท่ากับว่าคว้าโอกาสที่จะนำพาองค์กรเติบโตไปสู่อนาคต