เจาะเทรนด์ "การลงทุนที่ยั่งยืน": นักลงทุนมองหาอะไรใน SME ที่ทำ ESG? (พร้อมแนวทางเข้าถึงแหล่งทุน)

Sustainable Investing คืออะไร? ทำไมถึงกลายเป็นกระแสหลักของการลงทุน

นิยามที่แท้จริง: การลงทุนที่คาดหวังผลตอบแทน 3 ด้าน (3P - Profit, People, Planet)

Sustainable Investing คือ การลงทุนอย่างยั่งยืน หมายถึงการลงทุนที่ไม่ได้คำนึงถึงผลตอบแทนเพียงอย่างเดียว แต่ยังคำนึงถึงปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (ESG) และคาดหวังผลตอบแทน 3 ด้าน ได้แก่ 

• Profit (ผลกำไร): องค์กรต้องสามารถสร้างผลกำไรและความมั่งคั่งให้แก่นักลงทุนได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว

• People (ผู้คน/สังคม): องค์กรต้องรับผิดชอบต่อพนักงาน ลูกค้า ชุมชน และสังคมโดยรวม 

• Planet (โลก/สิ่งแวดล้อม): องค์กรต้องบริหารจัดการทรัพยากรและลดผลกระทบเชิงลบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การปล่อยก๊าซเรือนกระจก การจัดการของเสีย และการใช้พลังงานสะอาด

ESG: “แว่นตา” ที่นักลงทุนใช้มองหาบริษัทที่ยั่งยืน

ESG ย่อมาจาก Environmental (สิ่งแวดล้อม) Social (สังคม) และ Governance (ธรรมาภิบาล) หมายถึง กรอบการดำเนินธุรกิจที่คำนึงถึงมิติของความยั่งยืนและผลกระทบด้านจริยธรรม ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่นักลงทุนและลูกค้าในปัจจุบันใช้เพื่อประเมินศักยภาพและความน่าเชื่อถือขององค์กรในการเลือก Sustainable Investment

ถอดรหัสความคิด: 4 สิ่งที่นักลงทุน ESG “มองหา” ในตัว SME

1. ความชัดเจนของ “Purpose” และ “Impact”

ปัจจัยที่นักลงทุนมองหาในการลงทุนที่ยั่งยืน คือ ความชัดเจนของเป้าหมาย (Purpose) ว่าธุรกิจถูกสร้างมาเพื่อแก้ปัญหาอะไร และสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลง (Impact) ที่มีต่อสังคมหรือสิ่งแวดล้อมอย่างไร ควบคู่ไปกับการได้รับผลตอบแทนทางการเงิน แตกต่างจากการลงทุนทั่วไปที่เน้นกำไรเป็นหลัก 

2. การบูรณาการ ESG เข้ากับ “โมเดลธุรกิจหลัก”

อีกปัจจัยสำคัญในการพิจารณา Sustainable Investment คือการตรวจสอบว่าธุรกิจนั้นลงทุน ESG อย่างจริงจังไม่ใช่แค่โครงการ CSR แต่เป็นส่วนหนึ่งของ DNA ธุรกิจที่แสดงถึงความตั้งใจในระยะยาว เช่น การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืน การใช้พลังงานสะอาดในห่วงโซ่อุปทาน หรือการมีระบบบริหารงานโปร่งใส เป็นต้น

3. การวัดผลและการรายงานที่ “โปร่งใส” 

 บริษัทต้องดำเนินการตามเป้าหมายด้านความยั่งยืน และรายงานความคืบหน้าอย่างสม่ำเสมอ โดยนักลงทุนจะตัดสินใจพิจารณา Sustainable Investment จากธุรกิจที่มีการดำเนินงานอย่างโปร่งใสมีข้อมูลและตัวเลขที่จับต้องได้ เช่น การเปิดเผยโครงการด้าน ESG และผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นอย่างชัดเจน

4. ทีมผู้ก่อตั้งและ “ธรรมาภิบาล” ที่แข็งแกร่ง

ทีมผู้ก่อตั้งเป็นหัวใจสำคัญที่นักลงทุน ESG ให้ความสำคัญ เพราะธุรกิจจะเป็นธุรกิจที่ยังยืนไม่ได้เลยหากผู้นำขาดธรรมาภิบาล และผู้นำยังสะท้อนถึง ค่านิยม วัฒนธรรมองค์กร และความสามารถในการนำพาองค์กรให้สร้างสมดุลระหว่างผลกำไรและผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมในธุรกิจอีกด้วย

The SME Roadmap: 3 ขั้นตอนเตรียมธุรกิจให้พร้อม “เข้าถึง” นักลงทุน ESG

ขั้นตอนที่ 1: “กำหนดและวัดผล” - สร้าง ESG Profile ของคุณ

SME ที่อยากปรับให้องค์กรมีความยั่งยืนเพื่อเข้าถึงนักลงทุน ESG ธุรกิจสามารถเริ่มต้นได้จากการกำหนดเป้าหมายในสิ่งที่ธุรกิจสามารถเริ่มต้นทำได้ง่าย ๆ และเก็บข้อมูลที่มีอยู่ของธุรกิจเพื่อนำมาวัดผล ดังนี้

• ตั้งเป้าหมายง่าย ๆ (Goal Setting) ตั้งเป้าหมาย ESG ที่วัดผลได้และจำกัดเวลา เช่น ลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งให้ได้ 20% ภายใน 1 ปี

• เริ่มเก็บข้อมูลพื้นฐาน (Data Collection) เริ่มบันทึกตัวเลขพื้นฐานที่วัดได้จริง เช่น ปริมาณการใช้ไฟฟ้า/น้ำต่อปี หรือ อัตราการลาออกของพนักงานเป็น % ต่อปี เพื่อให้ธุรกิจเปรียบเทียบข้อมูลก่อน-หลังการเริ่มลงมือทำตามเป้าหมาย ESG ว่าเป็นไปตามแผนหรือไม่ พร้อมกับปรับวิธีการดำเนินงานให้สอดคล้องกับเป้าหมายต่อไป

ขั้นตอนที่ 2: “สื่อสารอย่างโปร่งใส”- สร้างนโยบายและรายงาน

เมื่อธุรกิจได้เริ่มดำเนินการตามแผนความยั่งยืนแล้ว ขั้นตอนต่อมาคือการสื่อสารอย่างโปร่งใส เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุนในธุรกิจ ESG และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียซึ่งสามารถทำได้จากการจัดทำหน้า Sustainability บนเว็บไซต์ หรือ รายงาน Impact Report ฉบับย่อโดยการเปิดเผยข้อมูลเหล่านี้อย่างจริงใจและต่อเนื่องจะช่วยให้ SME ดูมีความน่าเชื่อถือ โปร่งใส และมีความพร้อมมากขึ้นในสายตานักลงทุน ESG

ขั้นตอนที่ 3: “เชื่อมต่อกับ Ecosystem” – นำเสนอธุรกิจของคุณ

เมื่อธุรกิจมีพื้นฐานด้าน ESG ที่ชัดเจนแล้ว ขั้นตอนสำคัญคือการเชื่อมต่อกับเครือข่าย (Ecosystem) เพื่อขยายโอกาสและการสนับสนุน ไม่ว่าจะเป็นการเข้าร่วมโครงการบ่มเพาะธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise Incubator) ที่ช่วยพัฒนาแผนธุรกิจและวัดผลกระทบเชิงสังคมได้อย่างเป็นระบบ หรือการนำเสนอธุรกิจกับหน่วยงานที่สนับสนุนธุรกิจที่ยั่งยืน เช่น สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ NIA สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม (สวส.) รวมถึงเครือข่าย Angel Investor ที่ให้ความสำคัญกับแนวคิดการลงทุนที่ยั่งยืน

กรณีศึกษาต้นแบบ: ธุรกิจที่ขับเคลื่อนด้วย ESG และสร้างแรงบันดาลใจให้ SME ไทย

กรณีศึกษา: บริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) โซลูชันพลังงานสะอาด ดึงดูดนักลงทุน

บริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) หรือ BCPG ดำเนินธุรกิจผลิตและจำหน่ายไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานลม พลังงานน้ำ และพลังงานจากก๊าซธรรมชาติโดยมีฐานอยู่ในไทยและขยายไปยังภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์และเป็นหลักทรัพย์ Thai ESG โดยมี SET ESG Ratings ในระดับ AAA ซึ่งเป็นระดับสูงสุด

ในปี 2565 GPSC ประสบความสำเร็จในการออก Green Bond หรือหุ้นกู้เพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อม มูลค่า 12,000 ล้านบาท เพื่อระดมทุนไปใช้ในโครงการพลังงานทดแทน และได้รับการตอบรับจากนักลงทุนล้นหลามด้วยยอดจองซื้อสูงถึง 2.3 เท่าของวงเงิน โดย 3 ปัจจัยที่ BCPG สามารถดึงดูดนักลงทุน ESG มีดังนี้

1. ธุรกิจหลักที่ยั่งยืน BCPG มุ่งผลิตพลังงานจากแหล่งหมุนเวียน (Renewables) และไม่ลงทุนในเชื้อเพลิงฟอสซิล ซึ่งตรงกับแนวคิด ESG ในด้านสิ่งแวดล้อม (E-Environment) ทั้งยังตรงกับความต้องการของนักลงทุนประเภท Sustainable Investment 

2. นโยบาย ESG ที่พิสูจน์ได้จริง BCPG ได้รับการรับรองให้เป็น Carbon Neutral หรือองค์กรที่มีความเป็นกลางทางคาร์บอนจากองค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์กรมหาชน) (อบก.) ต่อเนื่อง 3 ปีซ้อน (พ.ศ. 2565-2567) ถือเป็นหลักฐานของการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมที่วัดผลได้จริง และยังได้รับเรตติ้ง ESG ในระดับสูง (AAA) ส่งผลให้บริษัทมีศักยภาพดึงดูดนักลงทุนได้ดี

3. ความโปร่งใสและธรรมาภิบาล BCPG ได้รับการประเมินด้านความโปร่งใสและธรรมาภิบาล (CGR) ในระดับ “ดีเลิศ” และมีผลการดำเนินงานด้านความยั่งยืนในระดับสูงสุด จากสมาคมส่งเสริมสถาบันกรรมการไทย (IOD) ทั้งยังเป็นสมาชิกของแนวร่วมต่อต้านคอร์รัปชันของภาคเอกชนไทย (CAC) สะท้อนให้เห็นว่าผู้บริหารให้ความสำคัญต่อการกำกับดูแลกิจการที่ดีโดยสิ่งเหล่านี้จะช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุนได้เป็นอย่างดี
   
   

นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างของ SME ที่ยึดหลัก ESG และความยั่งยืนในการดำเนินธุรกิจเพื่อให้เกิดโอกาสเติบโตทางธุรกิจ และเป็นตัวเลือกให้กับนักลงทุนที่มองหาธุรกิจที่ยั่งยืน ดังนี้

กรณีศึกษา: Eden Agritech สตาร์ทอัพด้าน Agri-Tech ที่ช่วยลดขยะอาหาร (Food Waste)

Eden Agritech คือสตาร์ทอัพไทยที่มีจุดยืนชัดเจนด้าน ESG และการลด Food Waste โดยพัฒนาเทคโนโลยี “Naturen” สารเคลือบจากวัตถุดิบเหลือใช้ทางการเกษตร เช่น เปลือกผลไม้ และ Plant-based Cellulose ซึ่งช่วยยืดอายุผักผลไม้ได้นานขึ้นถึง 5 เท่า โดยไม่กระทบต่อคุณค่าทางโภชนาการ ช่วยลดการสูญเสียอาหาร (Food Loss) ในช่วงหลังการเก็บเกี่ยวและขนส่ง ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญในอุตสาหกรรมเกษตรของไทย

Eden Agritech แสดงให้เห็นว่า การนำแนวคิด ESG มาผสานกับธุรกิจจริง สามารถสร้างทั้งคุณค่าทางสังคมและโอกาสทางเศรษฐกิจได้อย่างเป็นรูปธรรม แม้ยังไม่เข้าตลาดทุนก็ตาม โดยมีจุดเด่นที่สอดคล้องกับหลัก ESG ดังนี้

1. ความชัดเจนของ “Purpose” และ “Impact” นวัตกรรมของ Eden Agritech เข้ามาแก้ปัญหาที่สำคัญและมีมูลค่าทางตลาดสูง โดยปัญหาการเน่าเสียของผักผลไม้ระหว่างการขนส่งและการเก็บรักษาเป็น Pain Point ที่รุนแรงของไทย ซึ่งเป็นประเทศผู้ส่งออกผลไม้รายใหญ่ นวัตกรรมดังกล่าวจะช่วยลดการสูญเสียผลผลิต (Food Loss) และลดขยะอาหาร (Food Waste) ได้อย่างมีนัยสำคัญ 

2. การบูรณาการ ESG เข้ากับ “โมเดลธุรกิจหลัก” Eden Agritech นำแนวคิด ESG มาผสานเป็นส่วนหนึ่งของโมเดลธุรกิจอย่างแท้จริง โดยมีภารกิจหลักคือการลดขยะอาหาร (Food Waste) ผ่านการพัฒนาเทคโนโลยีสารเคลือบจากเปลือกผลไม้เหลือใช้ที่ย่อยสลายได้ (Circular Economy และ มิติ E) และยังสร้างผลลัพธ์เชิงบวกทางสังคม (มิติ S) ด้วยการทำงานร่วมกับเกษตรกรเพื่อเพิ่มรายได้ และลดความสูญเสียในห่วงโซ่อุปทาน 

3. มีมาตรฐานรองรับ นวัตกรรมของ Eden Agritech ได้รับการรับรองจากหน่วยงานกำกับดูแล เช่น FDA Thai (อย.) สร้างความเชื่อมั่นในด้านความปลอดภัย และสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุน ESG ด้วย
   
   

กรณีศึกษา: Moreloop แพลตฟอร์มสิ่งทอที่เน้นโมเดลธุรกิจหมุนเวียน (Circular Economy)

Moreloop คือสตาร์ทอัพไทยที่ใช้แนวคิดธุรกิจหมุนเวียน (Circular Economy) มาช่วยลดปัญหาขยะในอุตสาหกรรมสิ่งทอ ด้วยการสร้างแพลตฟอร์มออนไลน์ที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างโรงงานผลิตผ้าและลูกค้า จำหน่าย “ผ้าส่วนเกิน” (Deadstock) จากกระบวนการผลิต เพื่อนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่แทนการทิ้งเป็นขยะ

แนวทางของ Moreloop แสดงให้เห็นว่า SME สามารถใช้ ESG สร้างคุณค่าทั้งต่อสิ่งแวดล้อม สังคม และเศรษฐกิจได้จริง โดยมีจุดเด่นสำคัญดังนี้

1. แก้ปัญหาใหญ่ด้วย Circular Economy Moreloop สร้างแพลตฟอร์มเพื่อรวบรวมและขาย ผ้าส่วนเกิน (Deadstock) จากโรงงาน ป้องกันไม่ให้ผ้ากลายเป็น ขยะสิ่งทอ ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ของโลก ทำให้บริษัทมีผลกระทบเชิงบวกต่อสิ่งแวดล้อมที่วัดผลได้ เช่น การลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์
   
   

2. โมเดลธุรกิจที่ขยายผลได้ (Scalability) Moreloop เป็น B2B Marketplace Platform ที่ไม่ใช่แค่แบรนด์แฟชั่น แต่สามารถเชื่อมต่อและสร้างรายได้จากการซื้อขายผ้าในปริมาณมาก และช่วยลดต้นทุนให้ SME แฟชั่นอื่น ๆ
   
   

3. ความน่าเชื่อถือระดับโลก บริษัทได้รับการันตีด้วยรางวัล SEED Low Carbon Awards ซึ่งสนับสนุนโดยองค์กรหลักของ UN (UNEP, UNDP) เป็นการยืนยันถึงความสำคัญและศักยภาพด้านความยั่งยืน

คำถามที่พบบ่อย (FAQ) สำหรับผู้ประกอบการ

SME ต้องทำ ESG ให้สมบูรณ์แบบก่อนถึงจะหาทุนได้ใช่ไหม? 

SME ไม่จำเป็นต้องทำ ESG ให้สมบูรณ์แบบ แต่ต้องแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นและแผนงานที่ชัดเจน ในการปรับปรุงด้าน ESG เช่น ระบุให้ชัดว่าธุรกิจของคุณแก้ปัญหาสังคม/สิ่งแวดล้อมอะไรแสดงให้เห็นว่า ESG เป็นส่วนหนึ่งของการทำกำไร ไม่ใช่แค่กิจกรรมเพื่อสังคม ใช้ตัวเลขง่าย ๆ เพื่อวัดผลกระทบเชิงบวกและรายงานอย่างสม่ำเสมอ จะสามารถดึงดูดการลงทุนที่ยั่งยืนเข้ามาได้

“Impact Investor” กับ “Venture Capital” ทั่วไปต่างกันอย่างไร?

Impact Investor คือนักลงทุนที่เน้นการลงทุนที่ยั่งยืนเพื่อผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมหรือสิ่งแวดล้อมพร้อม ผลตอบแทนทางการเงิน ในขณะที่ Venture Capital (VC) คือการลงทุนเพื่อผลตอบแทนทางการเงินสูงสุด โดยนักลงทุนอาจพิจารณาธุรกิจจากผลกำไรและมูลค่าบริษัทเป็นหลักหรือความสามารถในการเข้าตลาดหลักทรัพย์ เป็นต้น

มีแพลตฟอร์มหรือองค์กรไหนในไทยที่เชื่อมโยง SME กับนักลงทุน ESG บ้าง?

NIA (สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ) NIA สนับสนุนสตาร์ทอัพด้านนวัตกรรมโดยเฉพาะกลุ่ม BCG Economy (Bio-Circular-Green) ผ่านโครงการบ่มเพาะและเร่งรัดธุรกิจ (Accelerator/Incubator) ที่มีเกณฑ์ ESG หรือความยั่งยืนเป็นส่วนสำคัญ เช่น SPACE-F (Agri-Tech/Food Tech) ซึ่งจะเชื่อมโยงสตาร์ทอัพเข้ากับ Venture Capital (VC) และนักลงทุนภาคเอกชน

สวส. (สมาคมวิสาหกิจเพื่อสังคม) สวส.มีการจัดกิจกรรมจับคู่ธุรกิจ (Business Matching) และเชื่อมโยงธุรกิจ ESG กับแหล่งทุนทั้งในและต่างประเทศที่เน้น Impact Investment โดยเฉพาะ

นอกจากนี้ ยังมีหน่วยงานรัฐอื่น ๆ ที่ให้การสนับสนุนด้านเงินทุนและการพัฒนาศักยภาพแก่ SME และสตาร์ทอัพทั่วไป เช่น สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) บริษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.) กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม และสถาบันพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (ISMED) ซึ่งล้วนมีบทบาทสำคัญในการช่วยให้ผู้ประกอบการเข้าถึงแหล่งทุน การอบรม และการยกระดับมาตรฐานธุรกิจ เพื่อเติบโตอย่างยั่งยืนในระยะยาว 

บทสรุป: ความยั่งยืนไม่ใช่แค่ “ทางเลือก” แต่คือ “แม่เหล็ก” ดึงดูดการลงทุน

นักลงทุนในยุคปัจจุบันไม่ได้มองหากำไรเพียงอย่างเดียวอีกต่อไป แต่ยังให้ความสำคัญกับ “ผลลัพธ์เชิงบวก” ที่ธุรกิจสร้างให้กับสังคมและสิ่งแวดล้อมด้วย

แม้บริษัทขนาดใหญ่ที่อยู่ในรายชื่อหุ้น ESG จะเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความยั่งยืนในระดับตลาดทุน แต่วันนี้ SME และ สตาร์ทอัพ จำนวนมากก็กำลังพิสูจน์ว่าการดำเนินธุรกิจอย่างมีจุดยืนด้าน ESG สามารถสร้างทั้งความเชื่อมั่นและโอกาสทางเศรษฐกิจได้ไม่แพ้กัน

ไม่ว่าธุรกิจจะอยู่ในตลาดหลักทรัพย์หรือไม่ สิ่งสำคัญคือ “ความตั้งใจจริงในการเติบโตอย่างยั่งยืน” ซึ่งจะกลายเป็นพลังดึงดูดนักลงทุน และเป็นแรงผลักให้ SME ไทยเติบโตได้อย่างมั่นคงในระยะยาว

ข้อมูลอ้างอิง

1. What Is Sustainable Investing? สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2568 จาก https://online.hbs.edu/blog/post/sustainable-investing

2. The Ultimate Guide to Sustainable Investing สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2568 จาก https://tracextech.com/guide-to-sustainable-investing/

3. Practical ESG Guide for SMEs: Implementing and Reporting สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม 2568 จาก https://morrowx.com/practical-esg-guide-for-smes-implementing-and-reporting/?utm_source=chatgpt.com

4. ฝีมือคนไทย! นวัตกรรมช่วยยืดอายุผักผลไม้ ได้นานถึง 5 เท่า พลิกวงการผักผลไม้ ส่งออกง่าย ไม่เน่าเร็ว สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2568 จาก https://www.khaosod.co.th/technologychaoban/smartagriculture/article_305595

5. moreloop สตาร์ทอัพรักษ์โลก บทพิสูจน์ธุรกิจผ้า “ส่วนเกิน” บนแนวทาง Circular Economy สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 2568 จาก https://forbesthailand.com//people/moreloop-สตาร์ทอัพรักษ์โลก-บทพิ

6. GPSC ปิดการขายหุ้นกู้เพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ครั้งที่ 2 วงเงิน 1.2 หมื่นล้านบาท รุกธุรกิจพลังงานสะอาด ผู้ลงทุนมั่นใจแห่จองถึง 2.3 เท่า สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2568 จาก https://www.gpscgroup.com/th/news/1100/gpsc-successfully-issued-its-2nd-green-bonds-worth-12-billion-baht-with-23-times-oversubscription-gearing-towards-clean-energy-business

7. BCPG คว้าเรตติ้งระดับสูงสุด “AAA” หุ้นยั่งยืน SET ESG Ratings 2567 สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2568 จาก https://www.bcpggroup.com/th/newsroom /news/580/bcpg-คว้าเรตติ้งระดับสูงสุด-aaa-หุ้นยั่งยืน-set-esg-ratings-2567