‘ปลาส้มไร้ก้าง แม่ทองปอน’ ใช้ Know How & Knowledge สร้างมาตรฐาน สานต่อธุรกิจครอบครัว สู่ ‘ธุรกิจเงินล้าน’
‘คุณพัชรินทร จำรัส’ หญิงสาวคนรุ่นใหม่ที่เลือกสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งเป็นองค์ความรู้ประจำครอบครัว เพื่อสร้างธุรกิจครอบครัว (Family Business) ให้เติบโตอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้เข้ากับยุคสมัย เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคยุคใหม่ ซึ่ง ‘ปลาส้มไร้ก้างแม่ทองปอน’ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรางวัลโอท็อป 5 ดาว ตั้งแต่ปี 53 และผ่านการรับรองจาก อย. จัดเป็นของฝากระดับท็อปของเมืองพะเยา มากว่า 30 ปี

จุดเริ่มต้นธุรกิจ
คุณพัชรินทร จำรัส กรรมการผู้จัดการ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ปลาส้มไร้ก้าง แม่ทองปอน บอกถึงที่มาของการทำธุรกิจว่า เริ่มต้นจากธุรกิจครอบครัวเล็ก ๆ ที่เป็นชาวประมงพื้นบ้าน ที่ตัวเธอต้องการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นของคุณแม่ในการแปรรูปอาหารที่เรียกว่า ‘ปลาส้ม’ ซึ่งคุณแม่เคยทำมาก่อน โดยมองว่าอาหารประเภทดังกล่าวมีความต้องการจากผู้บริโภคอยู่เป็นจำนวนมาก และสูตรของคุณแม่ก็เป็นสูตรที่มีรสชาติดี มีคุณภาพ จึงมองว่าน่าจะแข่งขันในตลาดได้

‘ปลาส้ม แม่ทองปอน’ การันตีด้วย คุณภาพ ความสะอาด ถูกหลักอนามัย
คุณพัชรินทร บอกว่า เมื่อสูตรปลาส้มของตัวเธอเป็นของคุณแม่ คุณพัชรินทร จึงตั้งชื่อแบรนด์ ‘แม่ทองปอน’ ซึ่งเป็นชื่อของคุณแม่
“เราใส่ใจตั้งแต่ขั้นตอนการชำแหละปลา การทำความสะอาดต้องไม่ให้มีกลิ่นคาว และส่วนผสมต่างๆ ที่มาจากวัตถุดิบธรรมชาติในพื้นที่ จ.พะเยา โดยตรง เช่น กระเทียม อ.ดอกคำใต้ และข้าวจาก อ.จุน นอกจากนี้ยังนำกระเทียมมาล้างทำความสะอาดพร้อมทั้งลวกต้มกระเทียม จึงทำให้ได้ปลาส้มที่มีคุณภาพสูง สะอาด ปลอดจากสารปนเปื้อน ทุกขั้นตอนการผลิตเป็นไปตามหลักมาตรฐานของ อย.”
ด้วยความพิถีพิถันทุกขั้นตอนการผลิต ทำให้ ‘ปลาส้มไร้ก้างแม่ทองปอน’ เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรางวัลโอท็อป 5 ดาว ตั้งแต่ปี 53 และผ่านการรับรองจาก อย. จัดเป็นของฝากระดับท็อปของเมืองพะเยา มากว่า 30 ปี

กรรมวิธีความอร่อยของ ‘ปลาส้ม แม่ทองปอน’ เขาทำกันอย่างไร
สำหรับวิธีการทำปลาส้มไร้ก้าง เจ้าของปลาส้มไร้ก้างแม่ทองปอน บอกว่า เริ่มจากชำแหละปลา เอาก้าง หัว หาง แยกไข่ออกเลือกเฉพาะเนื้อ หั่นเป็นชิ้น ล้างน้ำเปล่า 5 ครั้ง น้ำซาวข้าว 1 ครั้ง โดยแช่ไว้ประมาณ 15 นาที เพื่อดับกลิ่นคาวปลา จากนั้นคลุกกับกระเทียมที่ต้มแล้ว เกลือ ข้าวสวย แล้วหมักไว้ครึ่งชั่วโมงก่อนใส่บรรจุภัณฑ์
“ปลาที่ทำแล้วอร่อยและต้นทุนไม่สูงมาก คือ ปลาจีน ปลานวลจันทร์ โดยใช้เนื้อปลา 500 กิโลกรัมในการผลิตแต่ละครั้ง ยิ่งช่วงเทศกาลจะใช้มากถึง 1 ตัน เนื่องจากปลาในกว๊านพะเยาเหลือน้อยมาก เราจึงสั่งจากสะพานปลา กรุงเทพฯ ด้วยระบบการขนส่งที่ได้มาตรฐานและคงความสดของปลาเป็นอย่างดี”
“สำหรับผู้ที่ไม่ชอบรสเปรี้ยวจัดจะรับประทานทันทีก็ได้รสชาติอร่อย เนื้อปลาหอม แต่หากใครชอบรสเปรี้ยวหน่อยต้องทิ้งไว้ 1-3 คืนขึ้นไป หลังจากนั้นนำไปประกอบอาหารได้หลากหลาย เช่น ปลาส้มทอดสมุนไพร ปลาส้มคั่ว ปลาส้มผัดไข่ ปลาฟัก กระเพรากรอบปลาส้ม ต้มยำปลาส้ม ไข่ปลานึ่ง เอาไปเจียวกับไข่ บางคนเอาไปหลนทำน้ำพริกปลาส้ม ก็อร่อยไม่แพ้กัน”

ความโดดเด่นที่แตกต่างของ ‘ปลาส้ม แม่ทองปอน’
คุณพัชรินทร บอกถึงจุดเด่นที่สำคัญของผลิตภัณฑ์ปลาส้มแม่ทองปอน ว่า เป็นปลาส้มที่มีรสชาติไม่เค็มไม่คาว และไม่มีการใส่สารกันบูดและสารใด ๆ ทั้งสิ้น พร้อมทั้งสร้างความแตกต่างด้วยการเป็นปลาส้มแบบไร้ก้าง ซึ่งแบรนด์จะเลือกใช้ปลาจีนมาเป็นวัตถุดิบในการแปรรูป เนื่องจากเป็นปลาที่มีเนื้อเยอะ หนาแน่นแต่มีความนุ่ม และเมื่อนำมาผ่านกระบวนการแปรรูปในรูปแบบดังกล่าวก็จะมีรสชาติที่อร่อย กลมกล่อม ที่สำคัญ มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย อย่าง Probiotic และ Prebiotic เป็นจุรินทรีย์ที่ดีต่อระบบทางเดินอาหารด้วย
“ปลาส้มทั่วไปส่วนใหญ่จะใช้ข้าวเหนียวเป็นวัตถุดิบในการทำ แต่ของเราใช้ข้าวเจ้าจะทำให้ไม่เป็นเมือก และมีสีขาวน่ารับประทาน”

ใช้เทคโนโลยี ยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์อาหารพื้นบ้าน
คุณพัชรินทร ผู้ประกอบการ SME ปลาส้ม ที่นำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้าช่วยปรับปรุงการผลิตอย่างเห็นผล ด้วยความต้องการเพิ่มศักยภาพ ‘ปลาส้ม แม่ทองปอน’ ให้มากขึ้น จึงเริ่มมองหาเทคโนโลยีที่สามารถช่วยให้ธุรกิจไปสู่เป้าหมายที่วางไว้
"เริ่มจากที่เราเห็นแหนมในท้องตลาดทำเป็นแท่งได้ จึงลองนำปลาส้มของเรามาทำเป็นแท่ง ปรากฏว่าได้ผลตอบรับดีเกินคาด จนคนงานเราทำไม่ทัน จึงคิดหาวิธีทำยังไงให้ผลิตได้ทันต่อความต้องการของตลาด จึงนำรูปแบบผลิตภัณฑ์ของเราไปเดินติดต่อตามงานแสดงสินค้าอุตสาหกรรม จนพบผู้ประกอบการที่เขามาออกบูธแนะนำให้ใช้เครื่องทำไส้กรอกมาประยุกต์ใช้ จนเป็นผลสำเร็จ”

ใช้ ‘งานวิจัย’ นำมาปรับใช้ต่อยอดธุรกิจได้ผลลัพธ์เกินคาด
ทายาทรุ่นที่ 2 กล่าวว่า งานวิจัยต่าง ๆ มีส่วนช่วยให้เรานำมาปรับใช้กับธุรกิจได้เป็นอย่างดี รวมถึงแนวคิดใหม่ ๆ ในการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ให้มีรูปแบบตามความต้องการของตลาด เช่น น้ำพริกปลาส้ม ที่ได้จากเศษปลาที่ถูกตัดแต่ง เพื่อนำมาทำปลาส้ม ซึ่งแต่เดิมต้องถูกกำจัดทิ้งไป เมื่อกลายมาเป็นน้ำพริกปลาส้มแล้ว ด้วยลักษณะที่คล้ายน้ำพริกแห้ง สามารถนำมาโรยบนข้าวหรือกินกับผักสดก็ให้รสชาติที่ดี จึงทำให้เป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ
ปัจจุบันเรามีฐานลูกค้าที่กว้างขึ้น และสามารถสร้างรายได้ให้กับกลุ่มมากที่สุด และสำหรับแนวคิดน้ำพริกปลาส้มเกิดจากการร่วมมือของปลาส้มแม่ทองปอนและสถาบันนวัตกรรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยพะเยา ช่วยกันคิดและลงมือจนเป็นรูปเป็นร่างขึ้นมา
การจัดการที่เป็นระบบและนำความรู้อื่นๆ มาประยุกต์ใช้ สามารถสร้างรายได้ไม่ธรรมดาเลยทีเดียว ใครจะไปคิดว่าของกินราคาไม่แพงอย่างปลาส้ม เช่น น้ำพริกปลาส้ม ปลาส้มแท่งไร้ก้าง ฯลฯ จะสามารถสร้างยอดขาย ‘หลักล้าน’ ต่อเดือนให้กับ ‘ปลาส้มแม่ทองปอน’ ได้

ปรับกลยุทธ์ต่อยอดผลิตภัณฑ์ เพิ่มรายได้ เน้น Marketing Online มากขึ้น
ในส่วนของช่องทางการทำตลาดของ ปลาส้มไร้ก้าง ทองปอน คุณพัชรินทร จะเลือกใช้ทั้ง รูปแบบออนไลน์ และออฟไลน์ โดยการทำตลาดออนไลน์จะทำการตลาดผ่านทางเพจเฟซบุ๊ก และไลน์ แต่หลังจากนี้จะใช้ช่องทางโปรโมทสินค้า ผ่าน TikTok มากขึ้น เนื่องจากเป็นช่องทางที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ น่าจะทำให้คนรู้จักโปรดักส์ ของ ‘ปลาส้ม แม่ทองปอน’ มากขึ้น
ส่วนในรูปแบบของออฟไลน์ จะมีการดำเนินการผ่านหน้าร้านที่ด้านหน้าโรงงานที่จังหวัดพะเยา รวมถึงในตลาดต่าง ๆ และสถานที่ท่องเที่ยว โดยเป็นการทำตลาดในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศ อีกทั้งยังมีการรับจ้างผลิต (OEM) เพื่อให้ลูกค้านำไปจำหน่าย นอกจากนี้ยังมีตัวแทนจำหน่ายที่ประเทศญี่ปุ่นด้วย
“นอกจาก ปลาส้มแม่ทองปอน จะมีผลิตภัณฑ์หลักเป็นปลาส้มที่ได้รับความนิยมแล้ว เรายังมีผลิตภัณฑ์ที่เป็นผลพลอยได้จากวัตถุดิบมาต่อยอดเป็นโปรดักส์ใหม่ ๆ ได้แก่ ไข่ปลาดอง ครีบปลาดอง และปลาแดดเดียว เพื่อเพิ่มทางเลือกที่หลากหลายให้กับผู้บริโภค”

พัชรินทร จำรัส กรรมการผู้จัดการ ห้างหุ้นส่วนจำกัด ปลาส้มไร้ก้าง แม่ทองปอน
เป้าหมายที่วางไว้กับก้าวต่อไปของ ‘ปลาส้มไร้ก้าง แม่ทองปอน’
ทายาทรุ่นที่ 2 เผยถึงเป้าหมายที่วางไว้ ของ ‘ปลาส้มแม่ทองปอน’ ว่ามีแผนที่จะต่อยอดธุรกิจเพื่อขยายตลาด โดยจะเพิ่มการทำวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีลักษณะเป็นรูปแบบของอาหารสำเร็จรูป โดยจะเป็นปลาส้มแบบพร้อมรับประทาน (Ready-to-eat) รวมถึงการทำเป็นผงโรยข้าว และปลาส้มทอดกรอบ
คุณพัชรินทร บอกอีกว่า ปัจจุบันแบรนด์ได้ติดต่อช่องทางในการทำตลาดเอาไว้เรียบร้อยแล้ว โดยจะมุ่งเน้นไปที่การเข้าไปทำตลาดในห้างโมเดิร์นเทรด อาทิ เดอะมอลล์, 7-11 เพื่อขยายตลาดให้ครอบคลุมมากขึ้น จากเดิมที่จะอยู่ในพื้นที่ภาคเหนือเท่านั้น

หลักคิดในการทำธุรกิจให้ประสบความสำเร็จ
คุณพัชรินทร ทายาทรุ่นที่ 2 เจ้าของผลิตภัณฑ์ปลาส้มแม่ทองปอน เผยถึงหลักคิดในการทำธุรกิจให้ประสบความสำเร็จ ว่า อยู่ที่การทำผลิตภัณฑ์ที่ดีและมีคุณภาพ ซื่อสัตย์ และตรงต่อเวลา โดยเมื่อลูกค้าออร์เดอร์ผลิตภัณฑ์เข้ามา บริษัทก็จะดำเนินการผลิตให้ได้ตามวันและเวลาที่ได้มีการตกลงกันเอาไว้ ทำให้แบรนด์แม่ทองปอนสามารถครองใจผู้บริโภคได้อย่างเหนียวแน่นตลอดมา และนำไปสู่ผลลัพธ์แห่งการประสบความสำเร็จของธุรกิจจนถึงทุกวันนี้

เมื่อกล่าวมาถึงตรงนี้จะเห็นได้ว่า หลาย ๆ ธุรกิจที่เราได้สัมผัสในบทสัมภาษณ์ ของ Bangkok Bank SME มีหลาย ๆ ธุรกิจที่หยิบวัตถุดิบหรือทรัพยากรในท้องถิ่นขึ้นมาพัฒนาและต่อยอด สร้างมูลค่า จนเป็นสินค้าชั้นนำของประเทศได้ ด้วย Passion ประกอบกับความเชี่ยวชาญในสิ่งที่ทำอย่างแท้จริง จนสามารถเข้าไปอยู่ในใจผู้บริโภคได้ทั้งในและต่างประเทศได้สำเร็จ
รู้จัก ‘หจก. ปลาส้มไร้ก้าง แม่ทองปอน’ เพิ่มเติมได้ที่
https://www.facebook.com/PraSomThongPon/